Mελέτη αρχαίου DNA αποκαλύπτει μεγάλης κλίμακας μετανάστευση στη Βρετανία κατά τη μέση και ύστερη εποχή του χαλκού

Mελέτη αρχαίου DNA αποκαλύπτει μεγάλης κλίμακας μετανάστευση στη Βρετανία  κατά τη μέση και ύστερη εποχή του χαλκού

Μια σημαντική νέα μελέτη του αρχαίου DNA (aDNA)  που δημοσιεύεται στο Nature εντόπισε τη μετακίνηση των ανθρώπων στη νότια Βρετανία κατά τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού. Στη μεγαλύτερη ανάλυση που έχει δημοσιευθεί μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες εξέτασαν το DNA σχεδόν 800 αρχαίων ατόμων.

Η νέα μελέτη, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Γιορκ, την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, δείχνει ότι οι άνθρωποι που μετακινούνταν στη νότια Βρετανία γύρω στο 1300-800 π.Χ. ήταν υπεύθυνοι για περίπου το ήμισυ της γενετικής καταγωγής των επόμενων πληθυσμών.
Το συνδυασμένο DNA και τα αρχαιολογικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι, αντί για μια βίαιη εισβολή ή ένα μεμονωμένο μεταναστευτικό γεγονός, η γενετική δομή του πληθυσμού άλλαξε μέσω συνεχών επαφών μεταξύ της ηπειρωτικής Βρετανίας και της Ευρώπης κατά τη διάρκεια αρκετών αιώνων, όπως η μετακίνηση εμπόρων, η ενδογαμία και οι μετακινήσεις μικρής κλίμακας οικογενειακών ομάδων.
Η μελέτη αναφέρει ότι οι νέοι μετανάστες αναμείχθηκαν πλήρως με τον πληθυσμό της Νότιας Βρετανίας την περίοδο 1000-875 π.Χ.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η προέλευση αυτών των μεταναστών δεν μπορεί ακόμα να εξακριβωθεί με βεβαιότητα, αλλά είναι πολύ πιθανό να προέρχεται από κοινότητες μέσα και γύρω από τη σημερινή Γαλλία.

Η Μέση έως Ύστερη Εποχή του Χαλκού ήταν μια εποχή κατά την οποία οι εγκατεστημένες αγροτικές κοινότητες επεκτάθηκαν στα τοπία της νότιας Βρετανίας και αναπτύχθηκαν εκτενείς εμπορικοί δρόμοι για να επιτρέψουν τη μετακίνηση μεταλλευμάτων για την παραγωγή χαλκού. Αυτά τα νέα δίκτυα συνέδεαν ευρύ φάσμα περιοχών σε όλη την Ευρώπη,όπως φαίνεται από την εξάπλωση των χάλκινων αντικειμένων και πρώτων υλών.

Ο επικεφαλής αρχαιολόγος της μελέτης, καθηγητής Ίαν Άρμιτ, από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ, δήλωσε: «Υποπτευόμασταν εδώ και πολύ καιρό, βασισμένοι σε πρότυπα εμπορίου και κοινές ιδεολογίες, ότι η Μέση έως Ύστερη Εποχή του Χαλκού ήταν μια εποχή έντονων επαφών μεταξύ των κοινοτήτων στη Βρετανία και την Ευρώπη.
«Ενώ κάποτε μπορεί να πιστεύαμε ότι η κινητικότητα μεγάλων αποστάσεων περιοριζόταν σε λίγα άτομα, όπως εμπόρους ή μικρές ομάδες πολεμιστών, αυτά τα νέα στοιχεία DNA δείχνουν ότι σημαντικός αριθμός ανθρώπων μετακινούνταν, σε όλο το φάσμα της κοινωνίας».

Κέλτικες γλώσσες

Τα νέα στοιχεία DNA μπορεί επίσης να ρίξουν φως στο μακροχρόνιο ερώτημα πότε έφτασαν οι πρώτες κέλτικες γλώσσες στη Βρετανία.
Δεδομένου ότι η μετακίνηση του πληθυσμού συχνά οδηγεί σε γλωσσικές αλλαγές, τα νέα στοιχεία DNA ενισχύουν σημαντικά την περίπτωση εμφάνισης των κέλτικων γλωσσών στη Βρετανία κατά την Εποχή του Χαλκού. Αντίθετα, η μελέτη δείχνει ελάχιστα στοιχεία για τις μεγάλης κλίμακας μετακινήσεις ανθρώπων στη Βρετανία κατά τη διάρκεια της επόμενης εποχής του σιδήρου, η οποία έχει προηγουμένως θεωρηθεί ως η περίοδος κατά την οποία οι κέλτικες γλώσσες μπορεί να έχουν εξαπλωθεί.
Ο καθηγητής Ντέιβιντ Ράιχ, από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, δήλωσε: «Αυτά τα ευρήματα δεν διευθετούν το ζήτημα της προέλευσης των κέλτικων γλωσσών στη Βρετανία. Ωστόσο, κάθε λογικός μελετητής πρέπει να προσαρμόσει τις διάφορες εικασίες του σχετικά με το τι συνέβη με βάση αυτά τα ευρήματα.
«Τα αποτελέσματά μας αντιστρατεύονται την εξάπλωση των κελτικών γλωσσών στη Βρετανία από την εποχή του Σιδήρου – τη δημοφιλή υπόθεση “Κελτική από την Ανατολή” – και αυξάνουν την πιθανότητα άφιξης της Ύστερης Εποχής του Χαλκού από τη Γαλλία, ένα σενάριο που σπάνια συζητείται που ονομάζεται «Celtic from the Centre».

Εμμονή στη λακτάση

Ένα περαιτέρω απροσδόκητο εύρημα της μελέτης είναι η επιμονή στη λακτάση (μια γενετική προσαρμογή που επέτρεψε στους ανθρώπους να αφομοιώσουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα) σε πληθυσμούς της Εποχής του Χαλκού στη Βρετανία σε σχέση με την Ήπειρο.
Ο συν-ανώτερος συγγραφέας της μελέτης καθηγητής Ρον Πινχάσι, φυσικός ανθρωπολόγος και ειδικός στο αρχαίο DNA από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης, δήλωσε: «Αυτή η μελέτη αυξάνει τον όγκο των αρχαίων δεδομένων DNA που έχουμε από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού και του Σιδήρου στη Βρετανία κατά δώδεκα φορές, και τη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη κατά 3,5 φορές.
«Με αυτόν τον τεράστιο όγκο δεδομένων, έχουμε για πρώτη φορά τη δυνατότητα να διεξάγουμε μελέτες προσαρμογής με αρκετή ανάλυση τόσο στο χρόνο όσο και στο χώρο για να μάς επιτρέψουν να διακρίνουμε ότι η φυσική επιλογή συνέβη με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικά μέρη της Ευρώπης».
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα πρέπει να έχουν χρησιμοποιηθεί με ποιοτικά διαφορετικούς τρόπους από μια οικονομική ή πολιτιστική προοπτική στη Βρετανία από ό, τι ήταν στην ευρωπαϊκή ήπειρο στην Εποχή του Σιδήρου, καθώς αυτή ήταν μια εποχή όπου η εμμονή στη λακτάση αυξανόταν ραγδαία σε συχνότητα στη Βρετανία αλλά όχι στην Ήπειρο».
Αν και τα νέα στοιχεία DNA αποσιωπούν περισσότερο τη Βρετανία, τα στοιχεία δείχνουν επίσης μετακινήσεις πληθυσμών μεταξύ διαφορετικών περιοχών της ηπειρωτικής Ευρώπης, επιβεβαιώνοντας αυτό που οι αρχαιολόγοι υποπτεύονταν εδώ και καιρό – ότι η Ύστερη Εποχή του Χαλκού ήταν μια περίοδος έντονων και παρατεταμένων επαφών μεταξύ πολλών διαφορετικών κοινοτήτων

Google+ Linkedin