Του Χρήστου Καλαντζή*

Να ‘μαστε πάλι.. σας έλειψα; .. Με αφορμή την Εθνική μας γιορτή της 25^ης Μαρτίου, αποφασίσαμε οικογενειακώς να επεκτείνουμε την «γκαρνταρόμπα μας» με όλα εκείνα τα φολκλόρ εποχιακά είδη…! Ξέρετε τώρα, φουστανέλες, τσαρούχια κλπ… εκείνα τα είδη που φοριούνται από όλους.. αρσενικούς, θηλυκούς, λοιπούς, μεγάλους και μικρούς! Σε μια τέτοια λοιπόν αναζήτηση σε τοπικό κατάστημα έπεσε το μάτι μου στην ετικέτα. Αναζητούσα βλέπετε το μέγεθός μου, να αναγράφεται ως large και να παραδίδεται ως extra large. Μια ευκαιρία δηλαδή  να αποδείξω πως έχασα κιλά, άρα μπορώ να επιδοθώ στο «κυνήγι» του μπακαλιάρου με την εθνική μου ενδυμασία! Αναζητώντας λοιπόν το μεγεθολόγιο, έπεσε το μάτι μου στη χώρα κατασκευής.. Μπαγκλαντές! Πιάνω και το τσαρούχι.. Σρί Λάνκα!.. Μπράβο Θεόδωρε…! Πήρα τα ρούχα και μπήκα στο δοκιμαστήριο.. βγάζω τα δικά μου ρούχα.. και το μάτι μου πέφτει στην ετικέτα.. χώρα κατασκευής.. Φιλιππίνες! Μπράβο Θεόδωρε…! Δηλαδή τα περισσότερα, αν όχι όλα τα ρούχα μου, έχουν κατασκευαστεί εις την αλλοδαπή! Η αλήθεια είναι ότι εσώρουχο δεν έβγαλα…! Γιούργια Θεόδωρε…!

Συμπέρανα όμως, με χρήση «ασφαλούς» δείγματος, πώς τα ρούχα που φορούσα κατά κανόνα, έχουν κατασκευαστεί σε χώρες που είναι φτωχότερες από την Ελλάδα!

Σε μια αναλαμπή του μυαλού μου.. σκέφτηκα.. γιατί αυτές οι χώρες είναι πολύ φτωχότερες από την Ελλάδα;  Η άμεση αιτία είναι ότι οι οικονομίες τους είναι λιγότερο ή περισσότερο παραγωγικές; Το γιατί οι χώρες αυτές διαφέρουν τόσο πολύ στην πραγματικότητα είναι ένα μεγάλο θέμα, αλλά σε κάθε περίπτωση η διαφορά στην παραγωγικότητα είναι γεγονός.

Όμως, εφόσον οι οικονομίες των χωρών αυτών είναι «μικρότερες» σε σχέση με της Ελλάδας, πώς είναι δυνατόν να παράγουν τόσα πολλά ρούχα και να μας τα πουλάνε; Γιατί δεν τα παράγουμε εμείς για τον εαυτό μας; Η απάντηση μάλλον ονομάζεται «συγκριτικό πλεονέκτημα». Λογικά, οι διαφορές στην παραγωγικότητα μεταξύ πλούσιων και  φτωχών χωρών ποικίλλει ανάλογα με τα παραγόμενα αγαθά. Υπάρχει πολύ μεγάλη διαφορά στην παραγωγή εξελιγμένων αγαθών, αλλά όχι και τόσο μεγάλη διαφορά στην παραγωγή απλούστερων αγαθών όπως τα ενδύματα. Έτσι η θέση του Μπαγκλαντές, όσον αφορά την παραγωγή ενδυμάτων, μοιάζει με τη θέση της Ελλάδας στην παραγωγή «εξελιγμένων» δημοσίων υπαλλήλων και πολιτικών. Η Ελλάδα δεν είναι τόσο καλή στην κατασκευή ρούχων, μιας και η επιχειρηματικότητα εξαντλείται στον «καφέ» του πολιτικού. Το Μπαγκλαντές μοιάζει να έχει πλεονέκτημα σε σύγκριση με την Ελλάδα σε όλους σχεδόν τους κλάδους και φυσικά έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στην παραγωγή των ενδυμάτων.

Ποιο όμως είναι το δικό μας συγκριτικό πλεονέκτημα και πώς θα μπορέσουμε να το διαθέσουμε στην παγκόσμια αγορά;

Για παράδειγμα… θα μπορούσαμε να στείλουμε μερικούς κατ’ επάγγελμα πολιτικούς με την δημοσιοϋπαλληλική τους κουστωδία ώστε να μεταλαμπαδεύσουν την τεχνογνωσία των μεταφορών με τρένο; Ίσως θα μπορούσαμε να τους στείλουμε με τρένο!

Πού ‘σαι Θανάααση.. πού ‘σαι Θανάαααση.. ήθελα να σ’ αντάμωνα…