Το σπίτι σας καίγεται, αλλά οι άνθρωποι στους οποίους εμπιστεύεστε τον εαυτό σας δεν προσπαθούν να σβήσουν τη φωτιά. Παρόλο που ήξερε τι έρχεται και μπορούσε να δουν τι έγινε με τους γείτονες οι οποίοι κλυδωνίστηκαν με τρομακτική ταχύτητα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επέλεξε ανεξήγητα να ρίξει πετρέλαιο στις φλόγες, με την λάθος αντίληψη ότι με κάποιο τρόπο θα μπορέσει να τις ελέγξει.

Όταν το άκουσα για πρώτη φορά, δεν μπορούσα να το πιστέψω. Ερευνώ και διδάσκω την εξέλιξη και την επιδημιολογία των λοιμωδών νοσημάτων στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ. Οι συνάδελφοί μου εδώ στις ΗΠΑ, ήδη σε σύγχυση από την απαράδεκτη διαχείριση της επιδημικής κρίσης από τον Τραμπ, θεώρησαν ότι οι ειδήσεις για τη συγκεκριμένη βρετανικής πολιτική ήταν σάτιρα – ένα παράδειγμα του κακού χιούμορ για το οποίο φημίζεται αυτή η χώρα.

Δυστυχώς ήταν πραγματικές.

Επιτρέψτε μου να ασχοληθώ με τα επιχειρήματα για τα πλεονεκτήματα που θεωρούν ότι έχει η συγκεκριμένη πολιτική. Ο επιδιωκόμενος στόχος ήταν να επιτευχθεί «ανοσία αγέλης», προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ξέσπασμα και να αποφευχθεί ένα καταστροφικό «δεύτερο κύμα» του ιού τον ερχόμενο χειμώνα. Ο Ματ Χάνκοκ (Υπουργός Υγείας) επιχείρησε να βάλει το συγκεκριμένο τζίνι πίσω στο μπουκάλι αυτό το Σαββατοκύριακο, επιμένοντας ότι το κυβερνητικό σχέδιο δεν είναι η στρατηγική της «ανοσίας της αγέλης». Μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει χαμηλές πιθανότητες να νοσήσει σοβαρά: σε γενικές γραμμές αφορά τις ηλικίες μέχρι 40 ετών. Έτσι, η συγκεκριμένη λογική λέει ότι αν και σε έναν τέλειο κόσμο δεν θα θέλαμε να νοσήσει κανείς, το να αρρωστήσουν αυτά τα νεαρά άτομα ώστε μετά να προκαλέσουν την «ανοσία της αγέλης», είναι ένας τρόπος προστασίας του πληθυσμού στο σύνολό του.

Όταν μιλάμε για εμβόλια, λέμε ότι αυτά δημιουργούν ανοσία αγέλης, γιατί λοιπόν κάτι τέτοιο είναι διαφορετικό;

Απλά, επειδή αυτό δεν είναι εμβόλιο.

Είναι μια πραγματική πανδημία που θα αρρωστήσει έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων, και ορισμένοι από αυτούς θα πεθάνουν. Παρόλο που το ποσοστό θνησιμότητας είναι πιθανό να είναι αρκετά χαμηλό, ένα μικρό ποσοστό ενός πολύ μεγάλου αριθμού, εξακολουθεί να είναι ένας μεγάλος αριθμός. Και το ποσοστό θνησιμότητας θα αυξηθεί όταν το NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου), είναι κλονισμένο. Αυτό αναμένεται να συμβεί, ακόμη και αν κάνουμε την γενναία υπόθεση ότι η κυβέρνηση θα πετύχαινε να περιορίσει τον ιό στον πληθυσμό χαμηλού κινδύνου. Στο ζενίθ της επιδημικής έξαρσης, οι αριθμοί των ασθενών που θα χρειάζονται κρίσιμη φροντίδα θα είναι μεγαλύτεροι από τον αριθμό των διαθέσιμων κλινών. Αυτό επιδεινώνεται από το γεγονός ότι τα άτομα που είναι άρρωστα, παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα άρρωστα, γεγονός που αυξάνει το βάρος.

Και φυσικά δεν μπορείτε να το περιορίσετε σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Σκεφτείτε όλους τους ανθρώπους ηλικίας 20 έως 40 ετών που εργάζονται στην υγειονομική περίθαλψη ή φροντίζουν ηλικιωμένους. Δεν χρειάζεστε πολλή συζήτηση για να καταλάβετε ότι συνθήκες σαν κι αυτές προκαλούν αυτό που λέμε «σοβαρά αποτελέσματα». Στην πολιτεία της Ουάσινγκτον, σχεδόν όλοι οι θάνατοι που αναφέρθηκαν μέχρι τώρα, έχουν συσχετιστεί με νοσοκομεία. Όλοι όσοι ανήκουν σε μια ομάδα υψηλού κινδύνου θα μπορούσαν πραγματικά να αποσυρθούν εντελώς από την κοινωνία για έξι μήνες και να εμφανιστούν μόνο όταν αποφευχθεί το (μέχρι σήμερα εντελώς φανταστικό) δεύτερο κύμα;

Σχετικά με το δεύτερο κύμα: επιτρέψτε μου να είμαι σαφής. Τα δεύτερα κύματα είναι πραγματικά και τα βλέπουμε σε πανδημίες γρίπης. Δεν πρόκειται όμως για πανδημία γρίπης. Οι κανόνες της γρίπης δεν ισχύουν. Ίσως να υπάρχει ένα δεύτερο κύμα, ειλικρινά δεν το γνωρίζω. Αλλά οι ευάλωτοι άνθρωποι δεν πρέπει να εκτίθενται σε έναν ιό αυτή τη στιγμή, προσδοκώντας ένα υποθετικό μέλλον.

Το να κρατήσουμε τους ανθρώπους ασφαλείς σημαίνει σήμερα αυτοαπομόνωση εάν αναπτύξετε συμπτώματα, αλλά η επίσημη συμβουλή εδώ, είναι επίσης παραπλανητική. Ενώ είναι εξαιρετικά σημαντικό να μένουν οι άρρωστοι στο σπίτι για να μην μολύνουν άλλους, είναι ολοένα και πιο σαφές ότι η μετάδοση μπορεί να συμβεί, προτού αναπτυχθούν τα συμπτώματα. Γνωρίζουμε ότι αυτό ισχύει από τη μοντελοποίηση και τις μελέτες παρατήρησης. Κι εγώ το έχω δει να συμβαίνει. Δεν γνωρίζουμε πόσο συχνά συμβαίνει ή πόσο σημαντική είναι μια τέτοια ασυμπτωτική μετάδοση στην επιδημιολογία, αλλά σίγουρα συμβαίνει.

Ωστόσο, τα επιχειρήματα σχετικά με το ποσοστό θνησιμότητας, οι παράμετροι μετάδοσης και η ασυμπτωματική μετάδοση, χάνουν το νόημα. Αυτός ο ιός είναι ικανός να κλείσει χώρες ολόκληρες. Δεν θα θέλατε να είστε οι επόμενοι μετά το Ουχάν, το Ιράν, την Ιταλία ή την Ισπανία. Σε αυτά τα μέρη, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης έχουν καταρρεύσει. Στην Ιταλία, είναι αλήθεια ότι γίνεται επιλογή για το ποιος πρέπει να σωθεί και ποιος θα μείνει να πεθάνει. Θα πρέπει αντίθετα να δούμε το παράδειγμα της Νότιας Κορέας, η οποία, μέσω ενός συνδυασμού έντονης επιτήρησης και κοινωνικής απομόνωσης, φαίνεται να έχει αποκτήσει, με κάποιες επιφυλάξεις, τον έλεγχο του ιού. Μπορούμε να μάθουμε από τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν, οι οποίες χώρες μέχρι στιγμής έχουν κάνει καλή δουλειά για να μειώσουν τα χειρότερα, παρά το γεγονός ότι έχουν αναφέρει περιπτώσεις ασθενών από την αρχή της πανδημίας και, ειδικά στην περίπτωση της Νότιας Κορέας, υπέστησαν σημαντική επιδημική έξαρση.

Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν πρέπει να προσπαθεί να δημιουργήσει ανοσία αγέλης, η οποία θα φροντίσει για τον εαυτό της. Η πολιτική θα πρέπει να  πασχίζει για την επιβράδυνση της επιδημίας σε ένα (πιο) διαχειρίσιμο ποσοστό. Αυτό σημαίνει μια ισχυρή κοινωνική αποστασιοποίηση. Όποιος μπορεί να εργαστεί από το σπίτι, πρέπει να το κάνει. Τα άτομα που δεν εργάζονται ακόμα από το σπίτι θα πρέπει να ενθαρρύνονται να το κάνουν. Οι εργοδότες θα πρέπει να εγγυώνται την αμοιβή των ασθενών εργαζομένων τους, συμπεριλαμβανομένων των επαφών γνωστών κρουσμάτων, και να κάνουν ό,τι μπορούν για να αποθαρρύνουν τη φυσική παρουσία. Δεν πρέπει να σφίξετε τα χέρια. Με κανέναν. Πρέπει να πλένετε τα χέρια σας για 20 δευτερόλεπτα αρκετές φορές την ημέρα και κάθε φορά που μπαίνετε στο σπίτι σας (ή στο σπίτι κάποιου άλλου). Ακυρώστε τις μεγάλες συγκεντρώσεις. Εκπαιδεύστε τους ανθρώπους σχετικά με τις μάσκες και πώς θα πρέπει να φυλάσσονται για τους επαγγελματίες της υγείας που τις χρειάζονται. Όλα αυτά και πολλά άλλα θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει πριν από εβδομάδες.

Η απόφαση να κλείσουν τα σχολεία είναι δύσκολη. Η δουλειά τους άλλωστε είναι κάτι περισσότερο από την απλή εκπαίδευση. Αλλά αυτή είναι μια πανδημία, και έτσι πρέπει να περιμένετε ότι θα κλείσουν αργά ή γρήγορα. Στο Χονγκ Κονγκ, έχουν κλείσει για εβδομάδες. Εάν ακούσετε κάποια ομιλούσα κεφαλή στην τηλεόραση να εξηγεί ότι τα παιδιά δεν αρρωσταίνουν, να θυμάστε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι τα παιδιά δεν μπορούν να μολυνθούν και φυσικά να μεταδώσουν τον ιό. Ίσως είναι καλή ιδέα να σταματήσετε τις επισκέψεις στη γιαγιά και στον παππού.

Η βασικότερη αποστολή μιας κυβέρνησης είναι να κρατήσει τους πολίτες ασφαλείς. Από αυτό προέρχεται η εξουσία της, η εμπιστοσύνη του λαού και η νομιμότητά της. Κανείς δεν πρέπει να ζει με την ψευδαίσθηση ότι η πανδημία είναι κάτι που μπορεί να αποφευχθεί με κάποιο τρόπο αν χειριστούμε έναν ιό που μόλις τώρα αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε. Αυτό δεν θα περάσει από δίπλα σας. Δεν πρόκειται για ανεμοστρόβιλο, αλλά για τυφώνα.

Μην πανικοβληθείτε, αλλά προετοιμαστείτε. Εάν η κυβέρνησή σας δεν σας βοηθά, βοηθήστε τον εαυτό σας.

Πηγή: The Guardian