Του Σωτήρη ΣΑΛΗ 

Πιστοποίηση ονομάζεται η διαδικασία της επιβεβαίωσης και καθορισμού ενός προϊόντος, ως αυθεντικού, δηλαδή ότι αυτό που ισχυρίζεται είναι αλήθεια. Στην βάση του αγροτοδιατροφικού τομέα, που είναι η παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού, με τον όρο πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό αναφερόμαστε στο φυτικό υλικό το οποίο είναι απαλλαγμένο από παθογόνα, εχθρούς και ασθένειες και έχει συγκεκριμένο γενετικό κώδικα που αποδεικνύει την γνησιότητα της ποικιλίας ή του κλώνου. 

Η πιστοποίηση για μία επιχείρηση παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού αποτελεί τον πιο δυνατό σύμμαχο, καθώς έχει τη δυνατότητα να διασφαλίσει την ποιότητα και την υγεία των προϊόντων, αλλά και να ενδυναμώσει τις σχέσεις προϊόντος – καταναλωτή.

Η υγεία και η ποιότητα του προϊόντος, και συγκεκριμένα του φυτού, θα πρέπει να αποτελεί το κύριο μέλημα για τις επιχειρήσεις παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού.

Μέσω ενός μηχανισμού διασφάλισης συγκεκριμένων προδιαγραφών εξασφαλίζεται η υγιής κατανάλωση προϊόντων, η ασφαλής καλλιέργεια τροφίμων και η προστασία επιχειρήσεων και καταναλωτών από εξωγενείς παράγοντες.

Εκτός από τα σημαντικά κοινωνικά οφέλη για το σύνολο των εμπλεκομένων στην αλυσίδα παραγωγής που είναι και κύριος στόχος μιας υγιούς επιχείρησης, ο μηχανισμός πιστοποίησης είναι σε θέση να διασφαλίσει τον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης, να την εκσυγχρονίσει και να την προστατεύσει από μεταβλητές που απειλούν την λειτουργία της, όπως οι σοβαρότατες ασθένειες των φυτών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ανακοινώθηκαν από την Ευρωπαϊκή Αρχή Προστασίας Τροφίμων 37 επιπλέον είδη που προσβάλλονται ως ξενιστές από το παθογόνο Xylella fastidiosa.

Μέχρι το 2017, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ελαιολάδου, τουλάχιστον 6,5 εκατομμύρια δέντρα ελιάς έχουν καταστραφεί στην γειτονική μας Ιταλία, με το κόστος να υπολογίζεται στο χειρότερο σενάριο στα 1,9 δις ευρώ. Έκτοτε, το παθογόνο έχει προσβάλλει ελαιώνες της Ισπανίας, της Πορτογαλίας αλλά και της Γαλλίας. Το κόστος για τη χώρα μας, εάν το παθογόνο εισέλθει εντός των συνόρων μας, όπως υπολογίζεται από έκθεση του πανεπιστημίου Wageningen, αναμένεται να φτάσει σχεδόν τα 2 δις ευρώ έως το 2050.

Η θωράκιση της βιομηχανίας τροφίμων αλλά και των συμμετεχόντων επιχειρήσεων από την προσβολή ασθενειών σηματοδοτεί την εγκατάστασή της επιχείρησης στην αγορά, καθώς και την ομαλή πορεία και επιβίωσή της, αλλά και την δυνατότητα εξόδου σε αγορές του εξωτερικού.

Η πιστοποίηση των επιχειρήσεων δεν αποτελεί απλά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά θα αποτελέσει τα επόμενα χρόνια ζήτημα βιωσιμότητας, ειδικά στην αγροτική και διατροφική βιομηχανία.

Για την διασφάλιση της ποιότητας και της υγείας των προϊόντων απατείται συνδυαστική δράση ιδιωτών και κρατικών φορέων. Σύμφωνα με τους κανόνες παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού, η χώρα μας έχει εναρμονιστεί με την Ευρωπαική Νομοθεσία από το 2006. Όμως στη χώρα μας συνεχίζονται οι δυσλειτουργίες στην εφαρμογή συστημάτων πιστοποίησης, με αποτέλεσμα οι ελληνικές επιχειρήσεις παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού, και όχι μόνο, να υστερούν κατά πολύ έναντι των επιχειρήσεων των αντίστοιχων των ανεπτυγμένων χωρών.

Τα περιθώρια ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων από μια συντονισμένη προσπάθεια ιδιωτών και κρατικών φορέων είναι μεγάλα, ιδιαίτερα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων για ένα σύστημα πιστοποίησης απαιτεί την σημαντική βοήθεια των δημόσιων φορέων, καθώς η ιδέα και το κόστος ανάπτυξης συστήματος πιστοποίησης «τρομάζει» τις επιχειρήσεις, καθώς φαντάζει σημαντική επένδυση. 

Το πολλαπλασιαστικό υλικό που διακινείται στη χώρα μας είναι της κατώτερης κατηγορίας, των ελάχιστων κοινοτικών προδιαγραφών. Αυτό έχει ως τελικό αποτέλεσμα την μη ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε ξένο έδαφος αλλά και την επίδραση στο τελικό προϊόν, όπως για παράδειγμα το ελαιόλαδο που αποτελεί σημαντικότατο εμπορικό προϊόν από κοινωνική, υγειονομική και οικονομική άποψη στη χώρα μας.

Μέσα από ένα αξιόπιστο μοντέλο πιστοποίησης που λειτουργεί σύμφωνα με την υπάρχουσα νομοθεσία, τα οφέλη από τις επιχειρήσεις παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού μέχρι τον τελικό καταναλωτή αυξάνονται ραγδαία.

Κατά κύριο λόγο θα διασφαλίσει την ασφάλεια των καταναλωτών και των επιχειρήσεων.

Δευτερεύοντος θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων αλλά ολόκληρης της οικονομικής αλυσίδας, με σημαντικά οφέλη για την οικονομία.

Επίσης, θα καθιερώσει την υψηλή ποιότητα των προϊόντων και θα καθιερώσει εμπιστοσύνη μεταξύ των επιχειρήσεων και του αγοραστικού κοινού.

Επιπλέον θα δημιουργήσει ένα σύστημα ισότητας όπου θα ισχύουν ίσοι κανόνες για όλους. 

* Ο Σαλής Σωτήριος είναι ιδιοκτήτης της επιχείρησης παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού Hellenic Plants και Πρόεδρος του ‘Ενωσης Φυτωριούχων Ελλάδος. Για περισσότερες πληροφορίες και ερωτήσεις στο www.hellenic-plants.gr