Η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας έχει τίλο «Le Voyage dans la Lune» και γυρίστηκε σχεδόν επτά δεκαετίες πριν να πατήσει ο άνθρωπος το πόδι του στο φεγγάρι. Δημιουργός της ήταν ο Ζώρζ Μελιές, πρώην ταχυδακτυλουργός σε θέατρο, ο οποίος όμως είχε ήδη αρχίσει να ασχολείται με τον κινηματογράφο μερικά χρόνια νωρίτερα….

Την 1η Σεπτεμβρίου του 1902 προβλήθηκε στη Γαλλία η βωβή ταινία «Ταξίδι στη Σελήνη» (πρωτότυπος τίτλος: Le Voyage dans la Lune, διεθνής τίτλος: A Trip to the Moon) , σε σκηνοθεσία, παραγωγή και σενάριο Ζωρζ Μελιές.

Το ” Ταξίδι στη Σελήνη” είναι βασισμένο στο βιβλίο του Ιουλίου Βερν «Από τη Γη στη Σελήνη» και «Άνθρωποι στην Σελήνη» του Χέρμπερτ Γουέλς, και αφηγείται την ιστορία μίας ομάδας αστροναυτών, οι οποίοι πάνε στο φεγγάρι, με τη βοήθεια μίας κάψουλας-ρουκέτας, η οποία ανατινάζει την επιφάνεια του. Εκεί θα βρουν τους κατοίκους του φεγγαριού (Selenites), και κατά την επιστροφή τους στη γη θα φέρουν κι έναν αιχμάλωτο.

Στην ταινία πρωταγωνιστούν εξέχοντες ηθοποιοί του θεάτρου εκείνης της εποχής (Βικτόρ Αντρέ, Μπλετ Μπερνόν , Ζαν Ντ’ Αλσί), ενώ πρωταγωνιστής είναι και ο ίδιος ο Μελιές.

Το ” Ταξίδι στη Σελήνη” είναι το πιο γνωστό δημιούργημα του Μελιές, ενώ η σκηνή στην οποία η κάψουλα που μεταφέρει τους αστροναύτες καρφώνεται στο μάτι της σελήνης, είναι μία από τις πιο γνωστές στιγμές στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Θεωρείται ευρέως ως η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας που φτιάχτηκε, αλλά και μία από τις ταινίες με τη μεγαλύτερη επιρροή στην ιστορία του κινηματογράφου. Το The Village Voice τη συμπεριέλαβε ανάμεσα στις 100 Σπουδαιότερες Ταινίες του 20ου αιώνα, κατατάσσοντάς την στην 84η θέση.

Κατά την εποχή της πρώτης κυκλοφορίας του το έργο έγινε δημοφιλές, ενώ πολλά στούντιο, ειδικότερα στις ΗΠΑ, το χρησιμοποίησαν παραβιάζοντας πνευματικά δικαιώματα. Η ασυνήθιστη διάρκειά του, τα ειδικά εφέ του, η καλή παραγωγή, αλλά και η έμφασή στην εξιστόρηση, ενέπνευσε πολλούς δημιουργούς της εποχής, αλλά και γενικότερη την όλη εξέλιξη μίας ταινίας. Ακαδημαϊκοί έχουν σχολιάσει για την ταινία ότι έχει και ύφος ‘Παταφυσικής και αντι-ιμπεριαλιστικής σάτιρας, εκτός, φυσικά, ότι ενέπνευσε τον κατοπινό γαλλικό κινηματογράφο. Το φιλμ θεωρούταν χαμένο έως το 1930, και μετά την αποχώρηση του Μελιές από τον χώρο. Όμως, το 1930, επανήρθε στο φως, όταν άρχισε να πιστώνεται στον Μελιές η σπουδαιότητα του έργου του προς στην ιστορία του κινηματογράφου.

Η «πειρατεία»

Ο Μελιές ήλπιζε όχι μόνο να αποσβέσει το τεράστιο για την εποχή ποσό που δαπάνησε, αλλά να βγάλει ακόμα περισσότερα χρήματα όταν η ταινία θα προβαλλόταν στις κινηματογραφικές αίθουσες της Αμερικής. Έπεσε θύμα πειρατείας όμως από τον εφευρέτη Τόμας Έντισον ο οποίος έβαλε συνεργάτες του και κόπιαραν την ταινία, διανέμοντάς την σε όλη τη χώρα μέσα σε λίγες εβδομάδες. Η κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων εκείνη την εποχή ήταν άγνωστος όρος κι έτσι τα χρήματα από την πώληση της ταινίας, που έκανε μεγάλη επιτυχία, πήγαν στον Έντισον! Λίγα χρόνια αργότερα η εταιρία του κήρυξε πτώχευση κι ο Μελιές έγινε πωλητής παιχνιδιών. Η προσφορά του στον κινηματογράφο αναγνωρίστηκε από την Ακαδημία των Τεχνών της Γαλλίας, ενώ το 1931 του απονεμήθηκε το Βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής. Από το 1946 έχει θεσμοθετηθεί η ετήσια απονομή του Βραβείου Μελιές για την καλύτερη γαλλική κινηματογραφική παραγωγή. Το στούντιο όπου γυρίστηκε η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας Σκηνές από την ταινία χρησιμοποιήθηκαν στο βίντεο κλιπ του «Heaven For Everyone» των Queen, ενώ το κλιπάκι της επιτυχίας των Smashing Pumpkins «Tonight, Tonight» είναι εμπνευσμένο από το φιλμ του Μελιές. Η πλήρης κόπια της ταινίας, επιχρωματισμένη με το χέρι, ανακαλύφθηκε το 2002 σε μια αποθήκη της Γαλλίας και μετά την αποκατάστασή της προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βωβού Κινηματογράφου του Πορντενόνε, ένα χρόνο αργότερα.

Δείτε την ταινία