“Μάης του 1936”, Θεσσαλονίκη
Τετάρτη 29 Απρίλη 1936. Χιλιάδες καπνεργάτριες και καπνεργάτες κατεβαίνουν σε απεργία. Οι γυναίκες είναι πολύ δυναμικές σε αυτήν την απεργία. Κυριότερο αίτημά τους είναι η αύξηση των ημερομισθίων στις 120 – 135 δραχμές με την εφαρμογή της σύμβασης του 1924.
“Η σύμβαση αυτή που είχε ονομαστεί και «σύμβαση Παπαναστασίου», προέβλεπε ότι ο μέσος όρος του ημερομισθίου των καπνεργατών θα έπρεπε να αντιστοιχεί σε 8 χρυσές δραχμές. Αυτό σήμαινε ότι το 1936 οι καπνεργάτες έπρεπε να παίρνουν ημερομίσθιο 140-150 δραχμών. Πληρώνονταν όμως με 40-50 δρχ. που με κάποιες επιμέρους αυξήσεις έφταναν τις 75-80. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι εξαιτίας της μεγάλης ανεργίας, πολλοί καπνεργάτες δούλευαν τζάμπα (κυρίως γυναίκες) έχοντας συμφωνήσει με τα αφεντικά να τους κολλάνε μόνο τα ένσημα στο ΤΑΚ (Ταμείο Ασφάλισης Καπνεργατών) για να μην χάνουν το δικαίωμα της περίθαλψης” (από το βιβλίο “Πώς εφτάσαμε στην 4η Αυγούστου” του Σπύρου Λιναρδάτου, εκδ. Θεμέλιο, 1965)
Έτσι απεργούν αρχικά οι καπνεργάτριες κι οι καπνεργάτες και αμέσως μετά μαζί τους όλοι οι εργατικοί κλάδοι (αυτοκινητιστές, τροχιοδρομικοί κ.ά.) και οι επαγγελματίες της πόλης.Οι σιδηροδρομικοί και οι τροχιοδρομικοί πολύ γρήγορα επιστρατεύονται από την κυβέρνηση. Παρόλα αυτά οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται δυναμικά
Στις 9 Μαΐου 1936 η απεργία στη Θεσσαλονίκη είχε γενικευτεί. γράφει ο Γρηγόριος Δαφνής (“Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων”, πρώτη έκδοση: εκδόσεις Ίκαρος 1955): “Την πρωίαν της 9ης Μαΐου απήργησαν εις ένδειξιν αλληλεγγύης οι λιμενεργάται, αρτεργάται, μυλεργάται, εργάται πλεκτηρίων και άλλων κλάδων, έτσι που το σύνολο των απεργούντων εργατών εις Θεσσαλονίκην ανήλθε εις 25.000 περίπου. Οι δε έμποροι και επαγγελματίαι έκλεισαν τα καταστήματά των. Ολόκληρος δηλαδή ο λαός της Θεσσαλονίκης, ο εργαζόμενος, ενεφανίζετο ηνωμένος εις την κατά των κυβερνητικών μέτρων διαμαρτυρίαν”
Τότε είναι που η Αστυνομία, έφιπποι με σπαθιά και πεζοί με όπλα, με απόφαση του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου, χτύπησε βίαια τους διαδηλωτές.
“Αυτή τη στιγμή όλη η Θεσσαλονίκη βουίζει απ’ τους πυροβολισμούς. Έξω απ’ το Συνδικάτο των Αυτοκινητιστών στάθηκε ένα αυτοκίνητο γεμάτο από χωροφύλακες. Οι εργάτες κατέβηκαν, κυνήγησαν τους χωροφύλακες και κυρίευσαν το αυτοκίνητο. Αμέσως έγινε επέλαση ιππικού κατά του πλήθους, που ήταν συγκεντρωμένο στην οδό Εγνατίας, στις γωνίες των οδών Μεγάλου Αλεξάνδρου και Βενιζέλου. Τα πλήθη έστησαν οδοφράγματα από βαρέλια και άλλα αντικείμενα σε πολλά σημεία των δρόμων. Ο κόσμος αντεπιτίθεται κατά της αστυνομίας με πέτρες και ό,τι  άλλο βρίσκει μπροστά του. Η αστυνομία πυροβολεί συνεχώς. Υπάρχουν 20 τραυματίες. Ο ισραηλίτης εργάτης (νικελωτής) Ίντο σκοτώθηκε με τραύμα σφαίρας στο κεφάλι. Στο σταθμό πρώτων βοηθειών μεταφέρονται συνεχώς θύματα. Ο κόσμος είναι καταγαναχτισμένος.” (Ριζοσπάστης, έκτακτη έκδοση, 9 Μαΐου 1936)

“Ένα φαινομενικά απλό θέμα είναι ο αριθμός των θυμάτων. Συνήθως αναφέρονται τα ονόματα εννέα νεκρών: Τάσος Τούσης, Αναστασία Καρανικόλα, Ίντο Γιακόβ Σρεννόρ, Γιάννης Πανόπουλος, Δημήτρης Αγλαμίδης, Σαλβατώρ Ματαράσσο, Δημήτρης Λαϊλάνης (ή Λαϊνάς), Σταύρος Διαμαντόπουλος, Μανώλης Ζαχαρίου. Ο Ζαφείρης ανεβάζει τον αριθμό των νεκρών σε 11 ο Μαζάουερ στους 12 δημοσιεύματα της εποχής σε 13, ενώ ένα άρθρο του Ριζοσπάστη (10.5.1936) στους 30 Αν κι ο τελευταίος αριθμός φαντάζει κάπως υπερβολικός και προσεγγίζει τον αριθμό των βαριά τραυματισμένων, 32 και 250 ελαφρά, ένας αριθμός κοντά στο 15 μάλλον είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα, καθώς αναφέρονται κι άλλοι νεκροί: Ευθύμιος Αδαμαντίου, Σταύρος και Ευθ. Διαμαντόπουλος, καθώς και Μάνος Ευθυμίου, Γιάννης Πιτάρης, Άννα Χαραλαμπίδου, μια 16χρονη καπνεργάτρια. Επίσης, σε ευχαριστήρια επιστολή προς την Εργατική Βοήθεια για τη συμπαράστασή της στις οικογένειες των θυμάτων υπογράφουν τουλάχιστον 16 άτομα, στα οποία περιλαμβάνεται κάποιος (Γούναρης) που δεν μπορούμε να τον συσχετίσουμε με κάποιο νεκρό ή βαριά τραυματισμένο. Τέλος, στους καταλόγους του Δημοτικού Νεκροταφείου Ευαγγελίστριας καταγράφονται επτά πτώματα χριστιανών (αρ. 475 – 482) που ταυτίζονται με νεκρούς του Μάη, ανάμεσά τους όμως υπάρχει και μια εγγραφή με ένα μόνο γράμμα, ένα κεφαλαίο «Γ».”(απόσπασμα από κείμενο του Γιάννη Γκλαρνέτατζη)
Την Κυριακή 10 Μαΐου γίνεται η κηδεία των νεκρών. Τους συνοδεύουν περισσότεροι απο 100.000 Θεσσαλονικείς, σε μια απο τις μεγαλυτερες συγκεντρώσεις που έγιναν ποτέ. Ο ταγματάρχης Μαρινάκης μιλά στους εργαζόμενους και απεργούς λίγο πριν από την κηδεία των θυμάτων και καταθέτει στεφάνι.
Εμβληματική εικόνα και φωτογραφία σύμβολο του “Μάη του 36” είναι η φωτογραφία της Κατίνας Τούση, της τραγικής μάνας που θρηνεί πάνω στο δολοφονημένο παιδί της, τον αυτοκινητιστή Τάσο Τούση από το Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης. Αυτήν την φωτογραφία είδε ο Γιάννης Ρίτσος δημοσιευμένη στον Ριζοσπάστη και έγραψε τον “Επιτάφιο” που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης