Zωγραφικές γιγαντοαφίσες των κινηματογράφων – Το «γκράφιτι» της παλιάς πόλης

Η τέχνη της κινηματογραφικής διαφημιστικής γιγαντοαφίσας έχει εκλείψει στην εποχή μας, καθώς ο τρόπος προώθησης και διαφήμισης του κινηματογραφικού προϊόντος έχει αλλάξει. Γεννήθηκε ουσιαστικά μαζί με τον κινηματογράφο και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη διάδοση και την εδραίωση αυτού του φτηνού, λαϊκού τρόπου διασκέδασης που ήταν τρόπος ζωής των ανθρώπων σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης για πολλές δεκαετίες. 

Το «Άστυ» στην πλατεία Όλγας στην Πάτρα το 1959. Ουρές κόσμου για να δουν την ταινία «Η Αγνή του Λιμανιού» του Τζαβέλα σε μουσική Μάνου Χατζιδάκη. (Αρχείο Γρηγόρη Οικονόμου. Από το βιβλίο του Γιάννη Μουγγολιά «100 χρόνια κινηματογράφος στην Πάτρα»)

Τα μνημειακά αυτά «γκράφιτι» χρωμάτιζαν την πόλη από τη δεκαετία του ’30 ως τις αρχές του ’80, μεταμορφώνοντας την όψη των λεωφόρων και δημιουργώντας προσδοκίες στο κινηματογραφόφιλο κοινό. Την εποχή μάλιστα που ο κινηματογράφος ήταν η κύρια διασκέδαση στην πόλη, η κινηματογραφική αφίσα ήταν το προσκλητήριο των Ελλήνων στο όνειρο για δεκαετίες.

Βασικά χαρακτηριστικά της δημιουργίας της γιγαντοαφίσας ήταν η ταχύτητα, η φθήνια και το εφήμερο. Τα έργα παίζονταν κατά μέσο όρο μία με δύο εβδομάδες και οι αφίσες έπρεπε να ετοιμαστούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με βασικό υλικό τα φτηνά, αναμεμειγμένα με αλευρόκολλα χρώματα πάνω σε ευτελές χαρτί ή σπανιότερα σε πανί. Όταν τελείωνε το έργο η αφίσα καταστρεφόταν και τη θέση της έπαιρνε η επόμενη που είχε κι αυτή την ίδια τύχη. Κανείς δεν θεωρούσε ότι πρόκειται για καλλιτεχνήματα δημιουργημένα με βάση έναν σπάνιο εικαστικό κώδικα. Έτσι, παρά την τεράστια παραγωγή κινηματογραφικών αφισών, ελάχιστες έχουν διασωθεί σε σχέση με τον όγκο της παραγωγής, εύγλωττοι, όμως, μάρτυρες της τεράστιας αξίας τους.

Τι είναι τώρα αυτό που έκανε τους ιστορικούς της τέχνης να τις προσέξουν κάποια στιγμή και να τους προσδώσουν την ιδιότητα του εικαστικού έργου, παρά τη –φαινομενική– προχειρότητα με την οποία φτιάχνονταν; 

Από όποια πλευρά –καλλιτεχνική αξία, κοινωνική επιρροή, διαφημιστικός-εμπορικός ρόλος– κι αν επιλέξει κανείς να εξετάσει το πολυσήμαντο αυτό μέσο, θα διαπιστώσει την ιδιαίτερη σημασία και το ρόλο που διαδραμάτισε στον καλλιτεχνικό, κοινωνικό και οικονομικό καμβά της ελληνικής πραγματικότητας. Η χειροποίητη, κινηματογραφική αφίσα υπήρξε ένα ιδιαίτερο φαινόμενο στην κινηματογραφική και συνεπώς και την κοινωνική ιστορία μας, αναπόσπαστο κομμάτι του παρελθόντος που καθόρισε και οδήγησε στα σημερινά μας βιώματα. Πάνω απ’ όλα, ήταν η πόρτα στο όνειρο όλων των Ελλήνων για δεκαετίες. το προσκλητήριο για το πέρασμα σε μια άλλη σφαίρα, μια άλλη ζωή, μαγευτική και συναρπαστική. Έστω και για δύο ώρες…

[embedyt] https://www.youtube.com/watch?v=Yo03RryIcyQ[/embedyt]

Google+ Linkedin