31 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα, κατά τη διάρκεια των μαθητικών κινητοποιήσεων της περιόδου 1990-91.

Ο Νίκος Τεμπονέρας ήταν καθηγητής μαθηματικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενταγμένος στην αριστερά και στέλεχος του Εργατικού Αντιιμπεριαλιστικού Μετώπου (ΕΑΜ). Δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια των μαθητικών κινητοποιήσεων της περιόδου 1990-91.

Στα τέλη του 1990 τη χώρα κυβερνούσε η Νέα Δημοκρατία, με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και Υπουργό Παιδείας τον Βασίλη Κοντογιαννόπουλο. Ο χώρος της Παιδείας βρισκόταν σε αναβρασμό, εξαιτίας της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που προωθούσε η κυβέρνηση. Με το πολυνομοσχέδιο που θα έφερνε στη Βουλή ρυθμίζονταν θέματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κατάργηση αδικαιολόγητων απουσιών, επιβολή «ομοιόμορφης» ενδυμασίας και «πειθαρχικού ελέγχου» της εξωσχολικής ζωής, επανακαθιέρωση προσευχής, έπαρσης της σημαίας και εκκλησιασμού) και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, περικοπές κοινωνικών παροχών σε φοιτητές κ.ά.). Το 70% των σχολείων βρισκόταν υπό κατάληψη, ενώ καθημερινό φαινόμενο ήταν οι διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις της χώρας.

Κυβέρνηση και υπουργείο Παιδείας περιμένουν εκτόνωση λόγω εορτών. Όμως, αρκετές καταλήψεις, τόσο στις σχολές ΑΕΙ-ΤΕΙ όσο και σε πάρα πολλά Λύκεια συνεχίζονται στις διακοπές των Χριστουγέννων. Η κυβέρνηση ανησυχεί, κινείται προς την καταστολή. Η γραμμή τους: να ανοίξουν τα σχολεία με κάθε τρόπο!

Συσκέψεις και εγκύκλιοι του ΥΠΕΠΘ προς τους διευθυντές των σχολείων δίνουν οδηγίες για κατασταλτικά μέτρα. Να κοπούν οι αλυσίδες και τα λουκέτα στις πόρτες των σχολείων. Να παρθούν απουσίες, έστω και στο πεζοδρόμιο του κάθε σχολείου. Να γίνουν «συστάσεις» στους γονείς των καταληψιών μαθητών. Ταυτόχρονα ετοιμάζεται το σχέδιο των «αγανακτισμένων πολιτών», γονείς και «γονείς» που θα κάνουν φασαρίες και επεισόδια έξω από τα σχολεία. Τα μέτρα καταστολής εφαρμόζονται από το πρωί της 6ης Ιανουαρίου 1991.

Στις 7 Ιανουαρίου τα επεισόδια παίρνουν έκταση σε τουλάχιστον 5 σχολικά συγκροτήματα της πόλης. Στις 8 Γενάρη από το πρωί το σχέδιο της κυβέρνησης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Απουσίες στα πεζοδρόμια, αγανακτισμένοι «πολίτες» κυνηγούν μαθητές και χειροδικούν, διευθυντές σχολείων απειλούν. Το κίνημα, οι εργαζόμενοι, ο λαός έξω από τα σχολεία. Το απόγευμα η ΟΝΝΕΔ Πάτρας ξεκινάει ομαδική «αφισοκόλληση» από το κέντρο της πόλης με στόχο την ανακατάληψη όσων σχολείων γίνεται. Η εντολή είναι να εκδιωχθούν οι καταληψίες μαθητές και να παραδοθούν στους διευθυντές, ώστε να ανοίξουν την επόμενη μέρα. Ξύλο και επεισόδια στο Πολυκλαδικό Πάτρας, η πρώτη σύρραξη μεταξύ ΟΝΝΕΔιτών και καθηγητών (τα γραφεία της ΕΛΜΕ βρίσκονται στο κτίριο του Πολυκλαδικού). Οι ΟΝΝΕΔίτες αποχωρούν, συνεχίζοντας προς τα σχολεία στην Τριών Ναυάρχων. Μετά προχωρούν προς το 3ο Γυμνάσιο-Λύκειο στα Ψηλά Αλώνια. Χωρίς πολλά λόγια επιτίθενται και δέρνουν τους μαθητές. Φτάνουν στον χώρο φοιτητές, δάσκαλοι και σπουδαστές. Δέχονται και αυτοί επίθεση, με ιδιαίτερη βιαιότητα. Τα ραδιόφωνα της πόλης ενημερώνουν για τα γεγονότα. Κλιμάκιο της ΕΛΜΕ αποφασίζει να μεταβεί στο σχολικό συγκρότημα. Μόλις φτάνει, αντικρίζει τραυματισμένους μαθητές και το σχολείο υπό κατάληψη από την ομάδα τραμπούκων της ΟΝΝΕΔ. Προσπαθούν να φτάσουν στην πόρτα του σχολείου για να δουν τι συμβαίνει στο εσωτερικό. Τότε δέχονται τη λυσσαλέα επίθεση των ΟΝΝΕΔιτών. Αλυσίδες, λοστοί, καρέκλες κατεβαίνουν στα κεφάλια τους. Και ξαφνικά μια απόλυτη σιωπή…

Ένας καθηγητής αιμόφυρτος στο έδαφος, ο Νίκος Τεμπονέρας, μαθηματικός, μέλος του ΕΑΜ (Εργατικό Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο) δεύτερος σοβαρά τραυματισμένος, ο φιλόλογος Χρήστος Τσουκαλάς, μέλος του Μ-Λ ΚΚΕ και του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης). Η κατάσταση τους ενός είναι σοβαρή. Μεταφέρονται στο Νοσοκομείο «Αγ. Ανδρέας».

Ο Νίκος Τεμπονέρας είναι κλινικά νεκρός. Μεταφέρεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου. Χιλιάδες κόσμος μαζεύεται έξω από το νοσοκομείο. Οι δολοφόνοι διαφεύγουν από την πίσω πλευρά του σχολείου και εξαφανίζονται. Στις 12 το βράδυ μια σιωπηλή πορεία χιλιάδων ανθρώπων κατεβαίνει από το νοσοκομείο προς τη Νομαρχία Αχαΐας. Το ανακοινωθέν του νοσοκομείου επιβεβαιώνει τα χειρότερα. Ο Τεμπονέρας είναι νεκρός.

Μια πολιτική δολοφονία στις 8 Γενάρη 1991. Συνθήματα στη Νομαρχία, συνθήματα και καβγάς στην αστυνομική διεύθυνση Αχαΐας. «Απόψε σκοτώσαν τον Τεμπονέρα», «Ενας στο χώμα χιλιάδες στον αγώνα», «Πιάστε τους δολοφόνους». Οι επόμενες μέρες χαρακτηρίστηκαν από πραγματικές μάχες στους δρόμους της Πάτρας, αλλά και της Αθήνας. Κηδεία… διαδήλωση Η κηδεία του Νίκου Τεμπονέρα μετατράπηκε σε συλλαλητήριο καταδίκης της κυβερνητικής πολιτικής. Το ίδιο τα μεγάλα πανεκπαιδευτικά συλλαλητήρια στην Αθήνα στις 9, 10 και 11 Γενάρη του 1991. Μάχες στο Ε.Μ. Πολυτεχνείο, την Ομόνοια και σε άλλα σημεία της Αθήνας.

Το πολυνομοσχέδιο αποσύρθηκε μετά την παραίτηση του Κοντογιαννόπουλου και την ανάληψη του ΥΠΕΠΘ από τον Γ. Σουφλιά.

ΥΓ.: Για την ιστορία, ο δολοφόνος Καλαμπόκας καταδικάστηκε πρωτόδικα σε ισόβια και στο Εφετείο η ποινή του μειώθηκε. Σήμερα, αφού πέρασε κάποια χρόνια στη φυλακή, κυκλοφορεί και πάλι ελεύθερος. Από την υπόλοιπη ομάδα των ΟΝΝΕΔιτών, οι περισσότεροι «τιμωρήθηκαν» με μικρές ποινές κάποιων μηνών φυλάκισης. Ολοι κυκλοφορούν ελεύθεροι και οι περισσότεροι δουλεύουν σε δημόσιες υπηρεσίες.

Ο Καλαμπόκας δικάστηκε στο Βόλο έχοντας ως συνηγόρους υπεράσπισής του τρία κορυφαία ονόματα του τότε νομικού κόσμου, όλους προερχόμενους πολιτικά από το χώρο της ΝΔ. και συγκεκριμένα τους Απόστολο Ανδρεουλάκο, Κώστα Κωνσταντινίδη (καθηγητής Ποινικού Δικαίου), γνωστός από τη δίκη για το Σκάνδαλο Κοσκωτά όπου συμμετείχε ως δημόσιος κατήγορος) και Επαμεινώνδα Ζαφειρόπουλο (πρώην πρόεδρος του ΔΣΑ).

Καταδικάστηκε πρωτόδικα για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως σε ισόβια κάθειρξη (απόφαση 22-24/93 ΜΟΔ Βόλου) ενώ αργότερα η ποινή του μειώθηκε σε 17 χρόνια και 3 μήνες (απόφαση 59/94 ΜΟΕ Λάρισας) και, τελικώς, ύστερα από αναίρεση της απόφασης από τον Άρειο Πάγο, σε 16 χρόνια και 9 μήνες. Αποφυλακίστηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 1998, έχοντας εκτίσει τα 2/5 της ποινής που του επιβλήθηκε.

Το τότε Σχολικό Συγκρότημα 3ου & 7ου Γυμνασίου και Λυκείου Πάτρας και νυν 3ο Γυμνάσιο Πάτρας τόπος δολοφονίας του Τεμπονέρα καθώς και τα 2ο λύκειο Ιλίου και 3ο γυμνάσιο Ιλίου, σήμερα φέρουν το όνομά του.