17 Ιουλίου 1912 : Η Ικαριακή Επανάσταση
Στις 17 Ιουλίου 1912 απελευθερώθηκε η Ικαρία από τόν τουρκικό ζυγό. Η απελευθέρωση συνοδεύθηκε από την άμεση θεσμική οργάνωση της νεότευκτης Πολιτείας.
Εκμεταλλευόμενοι τον ιταλοτουρκικό πόλεμο στο Αιγαίο, οι Ικαριώτες επαναστάτες ξεσηκώθηκαν χωρίς να περιμένουν την άδεια ή τη βοήθεια της ελεύθερης Ελλάδας και μέσα σε μία μέρα εξουδετέρωσαν την τουρκική φρουρά και απελευθέρωσαν το νησί. Η προσωρινή διοίκηση, κάτω από την προεδρεία του γιατρού Ιωάννη Μαλαχία, ηγέτη της επανάστασης, δεσμεύτηκε να φροντίσει για την Παιδεία, την οργάνωση της Δικαιοσύνης, το εμπόριο, τη Ναυτιλία και την εξωτερική πολιτική. Για πέντε μήνες, μέχρι την άφιξη του ελληνικού στόλου το Νοέμβρη του 1912, η “Ελευθέρα Πολιτεία της Ικαρίας” παρέμεινε ένα ανεξάρτητο κράτος με δικές του ένοπλες δυνάμεις, δική του διοίκηση, νόμισμα, σημαία και ύμνο.
Το 34ο Πρακτικό της 14ης Αυγούστου 1912
«Η Επαναστατική Διοικητική επιτροπή της ελευθέρας πολιτείας της Ικαρίας συνελθούσα σήμερον την 14ην Αυγούστου 1912 καί λαβούσα υπ’ όψιν αυτής το υποβληθέν αυτή υπόμνημα το υπογεγραμμένον υπό των κατοίκων των νησιδρίων Φούρνων και Θήμαινας, δι’ ου ούτοι δηλούσιν ότι συμμερίζονται το ημέτερον ελευθερωτικόν έργον και ενούσι μεθ’ ημών τας τύχας των, διορίζουσι δε Διοικητικόν εν τη επαναστατική επιτροπη Σύμβουλον τον κ. Δημήτριον Ν. Ορφανόν και εν απουσία τούτου τον κ. Βασίλειον Παναγιώτου, κηρύσσει την ένωσιν των νησίδων τούτων μετά της ημετέρας πολιτείας και αποφασίζει να ληφθώσι τα εξης διοικητικά μέτρα διά την διοικητικήν οργάνωσιν αυτής.
Διορίζει φρούραρχον εκτελούντα αστυνομικά χρέη, ως και χρέη υγειονόμου και λιμενάρχου τον κ. Σταμάτιον Πουργιέζην.
Διατάσσει να αποσπασθώσιν εις τας νησίδας ταύτας υπό τας διαταγας του προμνησθέντος φρουράρχου πέντε χωροφύλακες εκ της Ικαριακης χωροφυλακής.
Όσον αφορά την άμυναν κατά του εχθρού θα εφαρμοσθώσι και εκεί τα ψηφίσματα τα Ικαριακά και τα σχετικά προς την φρούρησιν της χώρας.
Πάντα τα μέχρι τούδε ψηφίσματα και νόμοι οικονομικοί θα εφαρμοσθώσι και εις τας νησίδας ταύτας.
Διορίζει τελώνην τον κ. Κ. Ι. Μαρκάκην.
Περί μισθοδοσίας των υπαλλήλων τούτων θέλει αποφασίση η επιτροπή εις επομένην συνεδρίασιν.
Η Επαναστατική Διοικητική Επιτροπή Ικαρίας.
Ο Πρόεδρος
Χ. Γ. Παμφίλης
Τα Μέλη: Ιερεύς Κ. Κουλουλίας, Ι. Μαλαχίας, Α. Τσαντές, Κ. Πουλιανός, Δ. Ορφανός, Ι. Ν. Πουλιανός».
