Τον Ιούνιο του 1976, στο Σοβέτο της πόλης Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής,η οποία βρισκόταν τότε υπό το καθεστώς του Apartheid, ένα καθεστώς άγριων φυλετικών διακρίσεων που είχε επιβάλλει η λευκή μειονότητα στην μαύρη πλειονότητα του πληθυσμού, έλαβαν χώρα οι βιαιότερες ταραχές στην ιστορία της χώρας.

Στις 16 Ιουνίου, 15.000 μαθητές διαδήλωσαν ειρηνικά κατά την υποχρεωτικής χρησιμοποίησης της γλώσσας Αφρικάανς στην εκπαίδευση. Η συγκεκριμένη γλώσσα ήταν οι γλώσσα που μιλούσαν οι Αφρικάνερς, οι λευκοί ολλανδικής καταγωγής που ζούσαν στην Νότια Αφρική και επέβαλλαν το apartheid το 1948.

Η διαδήλωση ήταν από την αρχή ειρηνική. Είχε μάλιστα την κάλυψη της οργάνωσης «Black Consciousness Movement», μιας μετριοπαθούς οργάνωσης που κάλυπτε το κενό του απαγορευμένου «Εθνικού Αφρικανικού Κογκρέσου» (ANC) του Νέλσον Μαντέλα και του «Παναφρικανικού Κογκρέσου» (PAC) του Ρόμπερτ Σομπούκβε.

Το καθεστώς του apartheid όμως ήταν από τη φύση του βίαιο. Και η αντίδραση στην ειρηνική διαδήλωση ήταν επίσης βίαιη και νευρική. Οι αστυνομικοί εξαπέλυσε ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά κατά των μαθητών και εκπαιδευτικών που έσπειραν τον πανικό. Κάποιοι από τους νεαρούς διαδηλωτές απάντησαν με πετροπόλεμο και η αστυνομία έβγαλε τα όπλα.

H εξέγερση γενικεύθηκε και η αστυνομία κατάφερε να την καταστείλει με την βοήθεια του στρατού. 176 μαθητές έπεσαν νεκροί, με την αστυνομία να ισχυρίζεται πως ήταν 23.

Ο 13χρονος μαθητής Χέκτορ Πίτερσον ήταν ένας από τους πρώτους νεκρούς και έγινε σύμβολο της εξέγερσης. Η φωτογραφία του νεκρού 13χρονου έκανε τον γύρο του κόσμου και προκάλεσε παγκόσμιο κύμα συμπάθειας για τον αγώνα των μαύρων και οργή για το καθεστώς του apartheid.

Η διεθνής κατακραυγή για την Νότια Αφρική μεγάλωσε. Τρεις ημέρες αργότερα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενέκρινε το Ψήφισμα 392, το οποίο καταδίκαζε την βάναυση συμπεριφορά της αστυνομίας και το καθεστώς των φυλετικών διακρίσεων. Η κυβέρνηση του apartheid υπό τον σκληροπυρηνικό Μπαλτάζαρ Φόρστερ αναγκάστηκε να απαλύνει τους νόμους των φυλετικών διακρίσεων, ενώ η οργάνωση «Εθνικό Αφρικανικό Κογκρέσο» βρήκε την ευκαιρία να μεταφέρει τον αγώνα κατά του φυλετικού καθεστώτος των λευκών μέσα στο έδαφος της Νότιας Αφρικής.

Σχετικά

• Το καθεστώς των φυλετικών διακρίσεων στη Νότιο Αφρική καταργήθηκε οριστικά το 1993, με πρωτοβουλία του τελευταίου «λευκού» προέδρου της χώρας Φρέντερικ Βίλελμ ντε Κλερκ και την ενεργό συμμετοχή του Νέλσον Μαντέλα στις σχετικές διαπραγματεύσεις.
• Τα γεγονότα του Σοβέτο μετέφερε στη μεγάλη οθόνη ο Άγγλος σκηνοθέτης σερ Ρίτσαρντ Ατένμπορο το 1987, στην ταινία «Κραυγή Ελευθερίας» («Cry Freedom»), με πρωταγωνιστή τον Ντένζελ Ουάσινγκτον.