Η Σουηδική Ακαδημία δημοσιοποίησε τη λίστα των των 90 υποψηφίων για το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1971 (βγαίνει στο φως όταν περάσουν 50 χρόνια) και τα πρακτικά της επιτροπής που επέλεξε τον νικητή.

Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 1971 έλαβε ο Χιλιανός Πάμπλο Νερούδα, καθώς σύμφωνα με το σκεπτικό της επιτροπής η ποίηση  του Νερούδα «ζωντανεύει τη μοίρα και τα όνειρα μιας ηπείρου».

Να σημειωθεί ότι τα αρχεία της επιτροπής αποκαλύπτουν ότι αυτό λίγο έλειψε να μη συμβεί, καθώς κάποια μέλη της επιτροπής είχαν εκφράσει τις αντιρρήσεις τους λόγω των παλαιότερων φιλοσταλινικών θέσεων του χιλιανού ποιητή.

Στα πρακτικά φαίνεται ότι ο πρόεδρος της επιτροπής των Νομπέλ, Αντερς Οστερλουντ, αναγνώριζε την «ποιητική δύναμη και τη ζωντάνια» του έργου του Νερούδα, στενού φίλου του Σαλβαδόρ Αλιέντε, όμως αναρωτιόταν αν «οι κυρίαρχες κομμουνιστικές αποχρώσεις στην ποίησή του συνάδουν με τον σκοπό του βραβείου».

«Ο τρόπος σκέψης ενός συγγραφέα ή ποιητή, είτε μαρξιστή είτε συνδικαλιστή, είτε αναρχικού είτε κάτι άλλο, είναι δικαίωμά του. Ομως, ο Νερούδα είναι πολύ πολιτικοποιημένος και αναμειγμένος με την πολιτική, συμπεριλαμβανομένων και των προπαγανδιστικών κατασκευών του με τους ύμνους του στον Στάλιν και άλλους. Σε αυτή τη βάση, διατηρώ επιφυλάξεις για την υποψηφιότητά του, χωρίς να την απορρίπτω τελείως εκ των προτέρων», έγραφε ο Οστερλουντ, το 1963.

Στη λίστα των 90 υποψηφίων υπήρχαν πολλοί σπουδαίοι λογοτέχνες όπως ο Χόρχε Αμάντο, ο Λουί Αραγκόν, ο Άρθουρ Μίλερ, ο Τένεσι Ουίλιαμς. Στο νούμερο 68 ήταν ο ποιητής της Ρωμιοσύνης Γιάννης Ρίτσος , φίλος και θαυμαστής του Νερούδα .

Μάλιστα όταν  ο Χιλιανός κομμουνιστής ποιητής  έλαβε το βραβείο δεν δίστασε να δηλώσει:

«Υπάρχει ένας άλλος ποιητής που αξίζει πολύ περισσότερο από μένα αυτήν την τιμή, ο Γιάννης Ρίτσος».

Ο Γιάννης Ρίτσος έτρεφε μεγάλο σεβασμό για τον μεγάλο Χιλιανό ποιητή Πάμπλο Νερούδα.
Χαρακτηριστικά, ο Έλληνας ποιητής έγραφε για εκείνον:

Πάμπλο
Πάμπλο Νερούδα
αδερφέ μου
αδερφέ του κόσμου.
Το γράμμα που μου ‘στειλες δεν το ‘λαβα –
Πολλά σίδερα βάζουν στη νύχτα
για να μην ανταμώσουνε τα χέρια μας.
Δεν ξέρουν
πως τα χέρια μας σκάβουν κάτω από τα σίδερα.
Δεν ξέρουν
πως οι στίχοι μας ανατέλλουν πάνω από τα σίδερα.
Δεν ξέρουν πως για εμάς σίδερα δεν υπάρχουν…

Οι δύο ποιητές ήταν πολιτικοποιημένοι και ανήκαν ιδεολογικά στον χώρο της Αριστεράς. Όπως και ο Ρίτσος, ο Πάμπλο Νερούδα ήταν κομμουνιστής και μέλος της ΚΕ του ΚΚ Χιλής. Είχε κυνηγηθεί από το καθεστώς της Χιλής και είχε ζήσει για τέσσερα χρόνια στην εξορία.

Ακούστε στο παρακάτω ηχητικό την επιστολή του Γιάννη Ρίτσου στον Πάμπλο Νερούδα:

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ο Ρίτσος βρισκόταν σε κατ’οίκον περιορισμό στη Σάμο και τότε έλαβε πρόσκληση για να δώσει το παρών ως τιμώμενο πρόσωπο στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης του Λονδίνου, μαζί με τον Πάμπλο Νερούδα. Ωστόσο, το καθεστώς δεν του επέτρεψε να ταξιδέψει όταν ο Ρίτσος είπε στον Παττακό πως αν τον ρωτήσουν για την κατάσταση στην Ελλάδα θα τους απαντούσε την αλήθεια, πως υπάρχει μια στυγνή στρατιωτική δικτατορία.