ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ 
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, όπως το χαιρόμαστε σήμερα, είναι έθιμο ξενόφερτο, ανέκαθεν όμως ο ελληνικός λαός θεωρούσε τα βελονωτά φύλλα των δέντρων ως αποδιωχτικά του κακού. Κάθε αειθαλές φυτό στολίζει το σπίτι στις γιορτές. Η αναβλαστική δύναμη τρέφει την ελπίδα. Το δέντρο ως σύμβολο υπήρχε σ’ όλο τον αρχαίο κόσμο και έτσι το είχαν και οι  αρχαίοι Έλληνες. Στην αρχαιότητα στόλιζαν αειθαλή δέντρα με αναμμένα κεράκια στην 25η του Δεκεμβρίου. Την ημέρα αυτή του χειμερινού ηλιοστασίου, που ο ήλιος «γυρίζει» πάλι προς τη γη, οι διάφοροι λαοί της αρχαιότητας τη γιόρταζαν με πολλούς τρόπους. Ένας τρόπος ήταν και το στόλισμα του δέντρου. Αυτό συμβόλιζε την ένωση Άδη – Ουρανού και Γης. Οι ρίζες του συμβόλιζαν τον Άδη. Ο κορμός τη Γη, τον κορμό. Τα κλαδιά του προς τα πάνω τον ουρανό. Τα φωτάκια φωτίζουν το σκοτεινό Άδη, αλλά συμβολίζουν και το φως του ήλιου στη Γη που φωτίζει τον κόσμο. Στον αρχαίο κόσμο γενικά το δέντρο συμβόλιζε τη ζωή.

ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ
Το χριστόψωμο παρασκευάζεται την παραμονή των Χριστουγέννων και  εκτός από τη γιορταστική παρουσία του είναι και μια συμβολική προσφορά για την καλοσοδειά και την υγεία των φυτών και των ζώων της οικογενείας (στις αγροτικές περιοχές). Πάνω στο Χριστόψωμο χαράσσεται ο σταυρός. Γύρω – γύρω διάφορα διακοσμητικά σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τονίζουν το σκοπό του Χριστόψωμου και εκφράζουν τις διάφορες πεποιθήσεις και προσδοκίες των πιστών. Για παράδειγμα, το σχήμα που μοιάζει σαν κεφαλαίο Β, συμβολίζει το ζυγό του αλετριού όπου ζεύονται  τα δυο βόδια και οργώνουν τα χωράφια που θα φέρουν τον πολύ καρπό Στο άλλο μισό μέρους του Χριστόψωμου, που αναφέρεται στο άλλο μισό έτος, παριστάνουν με πλουμίδια ζυμαριού ένα μεγάλο σωρό, τη στοίβα με θημωνιές  που θα γίνουν τον ερχόμενο Ιούνιο.  Σε άλλα σπίτια, πάνω στις πίττες και στα Χριστόψωμα συνηθίζουν να σχεδιάζουν το βαρέλι και το σπίτι, αφού προσδοκούν να δώσει το αμπέλι τους πλήθος σταφύλια, και το μεγάλο βαρέλι να γεμίσει με το καινούργιο κρασί. Αντίστοιχα, με το σχέδιο με το σπίτι επιδιώκεται να αποδειχθεί η ευτυχία της χρονιάς που θα μας έρθει. Σε άλλα σπίτια, ποιμενικά, τα στολίδια πάνω στα Χριστόψωμα παίρνουν το σχήμα αρνιών και κατσικιών που οι τσοπάνηδες τα περιμένουν να γεννηθούν σε λίγες εβδομάδες. Γύρω από το Χριστόψωμο υπάρχουν κι άλλες παραδόσεις που αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σε ένα ψωμί. Οι λαοί κάποτε θα ενωθούν με ένα ποιμένα, τον Χριστό.

ΧΡΙΣΤΟΞΥΛΟ
Μια νύχτα κρύα και παγωμένη, πρέπει σε κάθε σπίτι να καίει διαρκώς η φωτιά. Πρέπει να καίει, σαν μια μικρή συμβολή, για να ζεσταθεί ο μικρός Χριστός. Για τούτο το λόγο, το πιο διαλεχτό το πιο μεγάλο κούτσουρο, φυλαγμένο ως τότε, το προσκομίζουν στο τζάκι την παραμονή και το ραίνουν με αμύγδαλα και καρύδια, με τους ξηρούς καρπούς δηλαδή της περασμένης χρονιάς. Τα μικρά παιδιά του σπιτιού έχουν μοναδική τους έγνοια, πώς να τρέξουν και να μαζέψουν τα «καταχύσματα» αυτά. Το έθιμο τούτο εκφράζει το «καλοσώρισμα» της οικογένειας στο μεγάλο κορμό, που φέρνει τώρα το ιερό όνομα «Χριστόξυλο» και που σε λίγο θα χαρίσει την ποθητή θαλπωρή. Σε μερικά μέρη της Ελλάδας, τη φωτιά τούτη που ανάβουν, τη σταυρώνουν τρεις φορές, χύνοντας πάνω της σταυρωτά κόκκινο κρασί. (Διακρίνουμε λοιπόν να επιζεί ακέραια η αρχαία τελεστική «σπονδή» που συνηθιζόταν να γίνεται στην ιερή εστία του οίκου).

Αμίλητο νερό
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς στα χωριά της πατρίδας μας, έχουν το έθιμο κάποιο αγόρι από το σπίτι να πάει στο χωριοπήγαδο, χωρίς να μιλήσει σ’ όσους συναντάει. Αφήνει δυο τηγανίτες, από τα γλυκά που υπάρχουν στο σπίτι, γεμίζει τη στάμνα νερό και γυρίζει πάλι σπίτι, χωρίς να μιλήσει σε κανέναν. Κι αυτό γίνεται για να ‘χει η οικογένειά του «καλή και ήρεμη χρονιά».

Ρόδι
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς ο νοικοκύρης ή η νοικοκυρά του σπιτιού, σπάει ένα ρόδι στην είσοδο, στο κατώφλι της πόρτας. Κι όπως σκορπάνε τα κουκούτσια του ροδιού λέει: «Πολύ σιτάρι, πολύ κριθάρι, πολλά κουκιά». Άλλοι ραίνουν την είσοδο του σπιτιού τους με όσπρια. Ή ακουμπούν μια πέτρα μπροστά από την πόρτα και λένε: «Όσο βάρος έχει η πέτρα τόσο μάλαμα στο σπίτι». «Σαν που βαρεί η πέτρα αυτή, έτσι τ’ αφέντη το πουγγί. Κι όσοι είν’ οι σπόροι του ροδιού,τόσα σακιά του αλευριού».

Κέρασμα
Σ’ όλα τα σπίτια στο κεντρικό τραπέζι το στολισμένο, βάζουμε ένα μεγάλο δίσκο, γεμάτο μελομακάρονα, κουραμπιέδες, αμύγδαλα, φουντούκια, φιστίκια, καρύδια, πορτοκάλια και μανταρίνια. Κανείς δεν δοκιμάζει απ’ το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι την παραμονή, γιατί τα μεσάνυχτα με την αλλαγή του χρόνου πρέπει να τα πρωτοδοκιμάσει ο Άγιος Βασίλειος από την Καισαρεία. Μαζί με τα κεράσματα τοποθετούμε πάνω στο τραπέζι κι ένα ποτήρι νερό, ως ευγενικό σερβίρισμα, για να ξεδιψάσει από το ταξίδι του. Οι αγρότες βάζουν πάνω στο τραπέζι και ένα πιάτο σιτάρι, για να τιμήσουν έτσι την καρποφόρα γη.

Κολώνιες
Στα Επτάνησα και ιδιαίτερα στην όμορφη Κεφαλλονιά, χαίρονται με ξεχωριστό τρόπο τις μέρες του Δωδεκαημέρου. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς το βράδυ, οι κάτοικοι της πόλης γεμάτοι χαρά για τον ερχομό του Νέου Έτους κατεβαίνουν κρατώντας μπουκαλάκια με κολώνιες και ραίνουν ο ένας τον άλλο και τα σπίτια γύρω τους. Από τα χείλη όλων ξεχειλίζει το τραγούδι: «Ήρθαμε με ρόδα κι ανθούς, να σας ειπούμε Χρόνους Πολλούς». Η τελευταία ευχή του χρόνου που ανταλλάσουν είναι «Καλή Αποκοπή» δηλαδή με το καλό να φύγει ο Παλαιός Χρόνος για να υποδεχθούμε τον Καινούργιο!