Στην αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλικ (Louise Glück) απονέμεται το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας για το 2020. Η Σουηδική Ακαδημία τίμησε την 77χρονη Γκλικ «για την αλάνθαστη ποιητική φωνή της, η οποία με λιτή ομορφιά μετουσιώνει την ατομική ύπαρξη σε παγκόσμια».

BREAKING NEWS:
The 2020 Nobel Prize in Literature is awarded to the American poet Louise Glück “for her unmistakable poetic voice that with austere beauty makes individual existence universal.”#NobelPrize pic.twitter.com/Wbgz5Gkv8C

— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 8, 2020

Η Σουηδική Ακαδημία μάς επιφυλάσσει κάθε χρόνο το αναπάντεχο για την ανώτατη λογοτεχνική διάκριση. Και διαψεύδει κάθε χρόνο τις χαρτορίχτρες των λογοτεχνικών και πνευματικών πραγμάτων.

Μήπως παρ’ όλες τις κατά καιρούς γκρίνιες η Σουηδική Ακαδημία είναι από τους λίγους σοβαρούς θεσμούς που έχουν απομείνει; Ακόμα και αν δεν συμφωνεί κανείς με όλες τις επιλογές της, μια αρετή τουλάχιστον πρέπει να της αναγνωρίσει. Δεν επιδιώκει τον έπαινο του δήμου και των σοφιστών. Πέρυσι εξέπληξε με το σθένος να τιμήσει με το Νομπέλ Λογοτεχνίας τον Αυστριακό συγγραφέα Πέτερ Χάντκε, που ναι μεν το άξιζε ήδη από τις δεκαετίες του 70 και του 80 του περασμένου αιώνα, αλλά τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε την έχθρα των φρουρών του «πολιτικώς ορθού», επειδή είχε αντιταχθεί στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς κατά της πρώην Γιουγκοσλαβίας και τη δαιμονοποίηση αποκλειστικά και μόνο των Σέρβων σε έναν φρικτό εμφύλιο. Ούτε όμως και στη φετινή επιλογή της Σουηδικής Ακαδημίας πόνταρε κάποιος από τους μάντεις των βραβεύσεων. Αίφνης λοιπόν το Νομπέλ Λογοτεχνίας στην Αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλυκ.

Άσημη τέχνη στον καιρό μας η ποίηση, άσημοι και οι εργάτες της. Ποια είναι η άγνωστη στους περισσότερους Λουίζ Γκλυκ; Γεννημένη το 1943 στη Νέα Υόρκη, γόνος εβραϊκής οικογένειας από την Ουγγαρία, καθηγήτρια πανεπιστημίου, δώδεκα ποιητικές συλλογές και κάποιοι τόμοι με δοκίμια για την ποίηση, ένα μόνο δημοσιευμένο στα ελληνικά στο περιοδικό Ποιητική του Χάρη Βλαβιανού. Η κριτική πρόσεξε την Γκλυκ ήδη από την πρώτη της συλλογή που εκδόθηκε με τον τίτλο „Firstborn“ το 1968.

Μια ζωή πέρα από τη δημοσιότητα

Αναζητώντας την ποιητική της έκφραση η Γκλυκ προσέφυγε συχνά στον αρχαίο μύθο και υιοθέτησε τις φωνές της Διδούς, της Περσεφόνης ή της Ευρυδίκης, τις φωνές των εγκαταλελειμμένων, των κολασμένων, των προδομένων. Οι φωνές των αρχαίων ηρωίδων έγιναν μάσκες για τη φωνή της Γκλυκ. Και πήρε μέσα απ’ αυτές εκείνο το συν που μετατρέπει το στενά προσωπικό σε ευρύτερα ανθρώπινο. Ρητά μάλιστα η Σουηδική Ακαδημία εξήρε ένα κορυφαίο έργο της Γκλυκ, τη συλλογή Averno (2006) «ως μια μεστή οράματος ερμηνεία του μύθου για την κάθοδο της Περσεφόνης στα Τάρταρα ως αιχμάλωτης του Άδη».

77 χρονών σήμερα η Λουίζ Γκλυκ έχει τιμηθεί ήδη το 1993 με το Βραβείο Pulitzer και το 2014 με το National Book Award. Όταν το 2003 ανακηρύχθηκε ποιήτρια της χρονιάς στις ΗΠΑ είχε δηλώσει στην εφημερίδα Boston Globe: «Μια ζωή μέσα στη δημοσιότητα δεν μου λέει τίποτα… Δεν πίστευα ποτέ ότι είμαι ο τύπος του ανθρώπου που θα πρόσεχε ποτέ κανείς.» Στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί μόνο ελάχιστα ποιήματά της, αλλά και στα γερμανικά οι δυο ποιητικές συλλογές της που είχαν μεταφραστεί προ δεκαετίας και πλέον έχουν εξαντληθεί. Ώρα να ανακαλύψουμε αυτή την αξιόλογη ποιήτρια.