Μάριος Τόκας,13 χρόνια απουσίας…

Μάριος Τόκας,13 χρόνια απουσίας…

«Ο Μάριος από παιδί ασχολήθηκε με τη μουσική, την οποία συνέδεσε με την κοινωνική ευαισθησία που τον χαρακτήριζε, καθώς εμφορείτο από τα ιδανικά της κοινωνικής δικαιοσύνης που του δίδαξε ο πατέρας του, ποιητής και δημοσιογράφος Κύπρος Τόκας. Στα πρώτα του έργα μελοποίησε ποιήματα του πατέρα του για τις σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και τον πόθο για κοινή ειρηνική πατρίδα και ειρηνική συμβίωση. Αποκορύφωμα αυτής της δημιουργίας αποτέλεσε η μελοποίηση του ποιήματος της Τουρκοκύπριας συμπατριώτισσάς μας Νεσιέ Γιασίν “Η δική μου η πατρίδα”… Δεν έμεινε μόνο σε αυτή τη μουσική δημιουργία. Εμπνεύστηκε και από τους αγώνες του λαού μας για απελευθέρωση, αλλά και από τον έρωτα και την αγάπη…» (Από τη δήλωση του Δ. Χριστόφια – τότε Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας – με την αναγγελία θανάτου του Μάριου Τόκα)

Ο Μάριος Τόκας γεννήθηκε στις 8 ιουνίου 1954 στη Λεμεσό. Σε ηλικία 20 χρόνων έζησε στην πρώτη γραμμή, ως φαντάρος, την τουρκική εισβολή.Όπως ο ίδιος συνήθιζε να λέει, η περίοδος εκείνη τον σημάδεψε βαθιά και έγινε πηγή έμπνευσης για κάποια από τα έργα του.

Συγκλονισμένος από την κυπριακή τραγωδία γράφει τα έργα «Ψυχή τε και σώματι» (μελοποιημένα ποιήματα των απαγχονισθέντων αγωνιστών της Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Αντρέα Ζάκου κ.ά.), «Φωνή πατρίδας» σε ποίηση Κ. Μόντη, Θ. Πιερίδη και Νεσιέ Γιασίν (τα τραγούδια «Ανασήκωσε την πλάτη Πενταδάχτυλε» και «Η δική μου η πατρίδα» γίνονται σημαία του κυπριακού λαού) και «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα».

Βαθιά πολιτικοποιημένος, έδινε από πόλη σε πόλη συναυλίες, εμψυχώνοντας τους συμπατριώτες του και συγκεντρώνοντας χρήματα για τους πρόσφυγες. Άνθρωπος που δε δίσταζε να μιλήσει ανοιχτά για το δράμα της Κύπρου, αντιτάχθηκε στο «σχέδιο Ανάν», τονίζοντας ότι «οι εθνικά οριακές στιγμές θέλουν και καθαρές απαντήσεις».

Στην Ελλάδα ο Μάριος Τόκας ήρθε το 1975. Φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Εθνικό Ωδείο, από όπου, μάλιστα, αποφοίτησε με «Άριστα».

Στην ελληνική δισκογραφία εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1978. Πρώτος του δίσκος (1978) «Τα τραγούδια της παρέας», με τον Μανώλη Μητσιά.

Ακολούθησαν συνεργασίες με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού: Δημήτρης Μητροπάνος, Γιάννης Πάριος, Γιώργος Νταλάρας, Πασχάλης Τερζής, Γλυκερία, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Αντώνης Καλογιάννης, Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλλα, Θέμης Αδαμαντίδης, Στέλιος Διονυσίου, Λάκης Χαλκιάς, Αλέκα Κανελλίδου, Κατερίνα Κούκα, Βασίλης Σκουλάς κ.ά. Οι επιτυχίες διαδέχονταν η μία την άλλη και η μουσική του απλώθηκε γρήγορα και ταξιδεύε παντού, όπου υπάρχουν άνθρωποι που αγαπούν το καλό ελληνικό τραγούδι.

Τραγούδια όπως «Αννούλα του χιονιά», «Σ’ αγαπώ σαν το γέλιο του Μάη», «Η νύχτα μυρίζει γιασεμί», «Σαν τρελό φορτηγό», «Εξαρτάται», «Σ’ αναζητώ στη Σαλονίκη», «Τα Λαδάδικα», «Θάλασσες», «Δίδυμα Φεγγάρια», «Μια στάση εδώ», φέρνουν την απόλυτη καθιέρωση στο μουσικό στερέωμα.

Σταθμός στη μουσική διαδρομή του υπήρξε η γνωριμία του με τον ποιητή της Ρωμιοσύνης, Γιάννη Ρίτσο, ο οποίος του εμπιστεύθηκε δώδεκα ανέκδοτα ποιήματά του, τα οποία κυκλοφόρησαν μελοποιημένα το 1981 με το γενικό τίτλο «Πικραμένη μου γενιά».

Ακολούθησαν μουσικά έργα σε ποίηση Κώστα Βάρναλη, Κώστα Καρυωτάκη, Τεύκρου Ανθία, Κώστα Μόντη, Θεοδόση Πιερίδη, Μιχάλη Πασιαρδή, Κυριάκου Χαραλαμπίδη, Ναζίμ Χικμέτ κ.ά. Ο τελευταίος του δίσκος, «Ασπρο μαντίλι ανέμιζε», ερμηνεύτηκε από τον Βασίλη Σκουλά.

Σημαντική είναι η παρουσία του και στη μουσική επιμέλεια θεατρικών, τηλεοπτικών και κινηματογραφικών έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο όπως «Δόνα Ροζίτα» και «Γέρμα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, «Θερμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη, «Η αυλή των θαυμάτων» του Ιάκωβου Καμπανέλη κ.ά. Επίσης σημαντική και παρουσία του στην δημιουργία παιδικών τραγουδιών όπως το «Άρες μάρες κουκουνάρες» σε στίχους του Φώντα Λάδη, το «Ένα δέντρο που το λένε Νικόλα» του Δ. Ποταμίτη κ.ά.

Το 1996, ο Μάριος Τόκας επισκέφθηκε το Άγιον Όρος. Συγκλονισμένος από τα χειρόγραφα του μοναχού Γεράσιμου Μικραγιαννανίτη που βρήκε και μελέτησε εκεί, έγραψε το συμφωνικό έργο «Θεογεννήτωρ Μαρία», το οποίο παρουσιάστηκε, μεταξύ άλλων, στον προαύλιο χώρο της Μητρόπολης των Αθηνών, στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Στεφάνου της Βιέννης και στο Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μαρτίνου στη Μπρατισλάβα.

Ο Μάριος Τόκας ζούσε στην Αθήνα και ήταν παντρεμένος με την Αμαλία Πετσοπούλου, με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά, τη Χαρά, τον Κωστή και τον Άγγελο.

Έφυγε από τη ζωή στις 27 Απριλίου του 2008, ξημερώματα του Πάσχα, χωρίς να προλάβει να εκδώσει έργα του που αγάπησε πολύ και βρίσκονται σε παρτιτούρες και ηχογραφήματα στο αρχείο της οικογένειάς του. Μετά το θάνατό, κυκλοφόρησαν δύο δίσκοι με ανέκδοτα τραγούδια του, ο «Ήλιος Κόκκινος» (2012), με τις φωνές των Δημήτρη Μητροπάνου, Γιάννη Πάριου, Γιάννη Κότσιρα και Πασχάλη Τερζή και ο δίσκος με τίτλο «Τραγούδια που ζουν λαθραία» (2017) και ερμηνευτή τον Μίλτο Πασχαλίδη.

Google+ Linkedin