MAΘΗΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Του Σωτήρη ΣΑΛΗ
Θα μπορούσε απλά να είναι ένα απομακρυσμένο χωριό σε μια άκρη της Ελλάδας . Σε έναν τόπο εγκαταλελειμμένο από τους πάντες. Όμως μέσα σε λίγα χρόνια έγινε πρότυπο ανάπτυξης για όλη την Ευρώπη με ποσοστό ανεργίας στο μηδέν, με πληθυσμό να παρουσιάζει αύξηση , με μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη και καλύπτοντας εντελώς τις ενεργειακές του ανάγκες από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Δεν είναι άλλο από το χωριό ΑΝΑΒΡΑ του νομού Μαγνησίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Επισκέπτες από όλη την Ευρώπη και την Ελλάδα, κανάλια Ελληνικά και Ευρωπαϊκά άρχισαν να επισκέπτονται το χωριό για να δουν από κοντά αυτά που είχαν διαβάσει ή είχαν ακούσει.
Δύο είναι οι λόγοι που η Ανάβρα έγινε γνωστή σε όλη την Ευρώπη. Ο πρώτος λόγος αφορά την μεγάλη ανάπτυξη που παρουσίασε. Για 10 χρόνια ήταν στην πρώτη θέση της Ελλάδας μεταξύ των Ο.Τ.Α. και στην τρίτη θέση ανάμεσα σε άλλους Ευρωπαϊκούς δήμους ( κυρίως Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας ).
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι προσπάθησε και έκανε έργα φιλικά προς το περιβάλλον. Αυτή η μικρή ορεινή κοινότητα εδώ και αρκετά χρόνια δημιούργησε το πρώτο αιολικό πάρκο ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται και άλλα δύο. Δημιούργησε επίσης ένα περιβαλλοντικό – πολιτισμικό πάρκο, από τα καλύτερα στην Ελλάδα. Και όλα αυτά μέσα από Ευρωπαϊκά προγράμματα τα οποία εντάχτηκαν στο σχεδιασμό του δήμου και με οδηγό, σύμφωνα με τα λόγια του χαρισματικού ανθρώπου που ήταν στο τιμόνι της κοινότητας, του κ. Τσουκαλά, τον // ενθουσιασμό, όραμα, κέφι, μεράκι, αγάπη // , με βοηθό και τον εθελοντισμό, χωρίς προσωπικές φιλοδοξίες και πολιτικά παιχνίδια με μοναδικό σκοπό την προσφορά στους κατοίκους της περιοχής. Έτσι το όλο εγχείρημα έγινε χωρίς να ζητηθεί βοήθεια από το Ελληνικό κράτος.
Η κατασκευή του πρώτου αιολικού πάρκου, με 20 ανεμογεννήτριες, απέφερε στην κοινότητα από το ρεύμα που αγόραζε η Δ.Ε.Η. και εκμεταλλευόμενη ταυτόχρονα τη χρήση του χώρου που της ανήκε έως και 100000 ευρώ το χρόνο καθιστώντας την κοινότητα ανεξάρτητη και αυτάρκη.
Μεγάλη ανάπτυξη στον τόπο έδωσε η δημιουργία Περιβαλλοντικού – Πολιτισμικού Πάρκου στις πηγές Ανάβρας από όπου πηγάζει και τροφοδοτείται ο ποταμός Ενιπέας, ο κυριότερος παραπόταμος του Πηνειού. Με αυτό τον τρόπο έγινε προσπάθεια να προστατευτούν, να αναδειχτούν και να αξιοποιηθούν το φυσικό περιβάλλον και τα πολιτιστικά μνημεία της περιοχής που συνδέονται με αυτό. Έτσι δημιουργήθηκε ένα πάρκο 240 στρ., περιφραγμένο, που περιλαμβάνει έργα υποδομών, όπως δίκτυο μονοπατιών, πολλά από τα οποία είναι πλακοστρωμένα, γεφύρια, ξύλινους πάγκους και παγκάκια, δοχεία απορριμμάτων, παιχνιδοτοπους και χώρους υγιεινής. Ακόμη αναστηλώθηκαν παλαιοί νερόμυλοι και έγιναν τεχνητές λίμνες και καταρράχτες. Επίσης στήθηκε κέντρο πληροφόρησης και σήμανσης με ενημερωτικές πινακίδες για τα αξιοθέατα της περιοχής, εκκλησάκια και υπαίθριο θεατράκι.
Στο χωριό κατασκευάστηκε κλειστό γυμναστήριο με πλήρη εξοπλισμό, γήπεδο ποδοσφαίρου και μπάσκετ και δυο αίθουσες εκδηλώσεων, διώροφο παρκιν 60 θέσεων , ενώ λειτουργεί Λαογραφικό Μουσείο Κτηνοτροφικής Ζωής.
Έτσι έγιναν τα πρώτα βήματα για να αναπτυχτεί η κτηνοτροφία που ήταν το κύριο επάγγελμα των κατοίκων της περιοχής, με τη δημιουργία τριών υπερσύγχρονων κτηνοτροφικών πάρκων, που στεγάζουν το χειμώνα 25000 ζώα καθώς και πρότυπο υπερσύγχρονο σφαγείο.
Με τη δημιουργία του αιολικού πάρκου εξασφαλίστηκε ένα σημαντικό έσοδο για την κοινότητα και έτσι ξεκίνησε η οικολογική ανάπτυξη της περιοχής με μακροπρόθεσμο στόχο να είναι η μοναδική κάτοικοι στην Ελλάδα οι οποίοι δεν θα πλήρωναν ρεύμα και θέρμανση. Ακόμη έγινε μελέτη για υδροηλεκτρικό εργοστάσιο και τηλεθέρμανση με φωτοβολταικά για να υπάρχει δωρεάν ζεστό νερό.
Ποιο είναι λοιπόν το μυστικό της επιτυχίας; Πως μια μειονεκτική περιοχή κατάφερε να κάνει το θαύμα; Πως κερδήθηκε ο πόλεμος με τη μιζέρια; Εκεί , σε αυτό τον τόπο , η τοπική αυτοδιοίκηση έβαλε μπροστά τον άνθρωπο βρίσκοντας και αναγνωρίζοντας την ταυτότητά της. Μπορεί άραγε να προχωρήσει κανείς, όχι μόνο σαν ελεύθερο άτομο αλλά και σαν σύνολο, αν πρώτα δεν αναγνωρίσει μέσα του τις πραγματικές του δυνάμεις; Γιατί διαφορετικά δεν θα υπάρχει χώρος να επενδύσεις.
Πώς θα κρατήσεις το εργατικό σου δυναμικό ενεργό στον τόπο σου και θα το //εμποδίσεις// να πάρει το δρόμο της φυγής; Μόνο δημιουργώντας προϋποθέσεις υποδομών με σκοπό την επαγγελματική τους στήριξη. Και αυτό στη συνέχεια θα αναδείξει το τοπικό χρώμα για να μπορέσει ο τόπος να γίνει επισκέψιμος. Γιατί εκεί που θα επιτρέψουμε να βασιλεύει η φτώχεια και η μιζέρια όλοι οι επισκέπτες θα είναι τυχαίοι και περαστικοί. Αυτό λοιπόν που η κεντρική εξουσία τις περισσότερες φορές αδυνατεί να δει και να επιλύσει , μπορεί να το επιλύσει η πίστη στις προσωπικές μας δυνάμεις.
Η περίπτωση της Ανάβρας πρέπει να είναι οδηγός στη σκέψη όχι μόνο αυτών που ορίζονται κάθε φορά να ρυθμίζουν τις τύχες των άλλων, αφού εκλέγονται σε επίπεδο εξουσίας , αλλά κυρίως αυτών που επιλέγουν τα άτομα αυτά που τελικά θα τους εκπροσωπήσουν , σε ανώτερο βαθμό, ειδικά σε δύσκολες και επικίνδυνες εποχές , όπως αυτές που διανύουμε. Τώρα που ο κόσμος που ξέραμε γύρω μας γκρεμίζεται ας κάνουμε οδηγό μας την υπευθυνότητα και την ακεραιότητα.