Άκης Πάνου – Κανείς δεν έγραψε, πριν ή μετά, όπως αυτός

Ο Άκης Πάνου γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1933 στου Χαροκόπου,στην Καλλιθέα,όπου και μεγάλωσε στη γειτονιά με πολλούς πρόσφυγες και από μικρό παιδί έζησε μέσα στη μουσική, στους  κεμετζέδες ( ποντιακή λύρα) αλλά και στα ρεμπέτικα που ήταν διάχυτα παντού στην περιοχή…
Μέσα στα δύσκολα χρόνια της κατοχής προσπαθεί να επιβιώσει πουλώντας στις γειτονιές τσιγάρα και κουλούρια. Περιστασιακά εργάσθηκε σε εργοστάσιο βερνικιών και αργότερα δούλεψε βοηθός μηχανικού κι εργάτης λιθογραφείου. Παράλληλα μυείται από τον μεγαλύτερο αδελφό του Ευάγγελο και τον φίλο του Λευτέρη Ευσταθιάδη στον κόσμο της μουσικής και των οργάνων.
Αν και το επίπεδο των γραμματικών του γνώσεων περιορίστηκε στην ανάγνωση και τη γραφή,στις δημιουργίες του αποτυπώνεται περίτεχνα όλη η φιλοσοφία του και…αντίληψη περί ζωής, έρωτα, θανάτου, ηθικής, πολιτικής, κοινωνίας, μηχανισμών εξουσίας. Η ιδιόρρυθμη βαθυστόχαστη, “αναρχοαυτόνομη” θεματική γραφή του επεκτείνεται και επαναλαμβάνεται σε όλο το έργο του, χαρακτηριστικό άλλωστε όλων των μεγάλων καλλιτεχνών.
Ο Άκης Πάνου υπήρξε λάτρης της λεπτομέρειας και του τέλειου.

Ο ήχος του είναι αναγνωρίσιμος αλλά μή αντιγράψιμος…

Φρόντιζε τα τραγούδια του να έχουν στιβαρές, “δωρικές” αλλά πολυδουλεμένες ενορχηστρώσεις, όπου επικρατεί μία γνήσια μπουζουκοκρατική άποψη, ενώ αποφεύγει τους τσιφτετελοκαρσιλαμάδες. Αρκετά από αυτά, όπως σημειώνει στο βιβλίο του ο συνθέτης και συγγραφέας Κ. Μυλωνάς «Ιστορία του Ελληνικού τραγουδιού», «είναι αποτέλεσμα προσωπικών βιωμάτων και παρουσιάζουν ανάγλυφα» την ψυχική διάθεση, τις περιπέτειες ζωής και το χαρακτήρα του δημιουργού τους, χαρακτήρας νευρικός, αθυρόστομος, απόλυτος, ακόμα και επιθετικά απόλυτος όσον αφορά στη μελοποίηση της ποίησης από σπουδαίους συνθέτες της έντεχνης λαϊκής μουσικής μας. Δημιουργίες, που κάποτε έχουν μια θυμοσοφία, όχι μόνο για ζητήματα της καρδιάς, αλλά και για την ανθρώπινη ύπαρξη.

Επιμένει στην χρήση του πιάνου στις λαϊκές ορχήστρες του και σε δικής του τεχνοτροπίας ζεϊμπέκικα, λαϊκές μπαλάντες και χασάπικα. Θεωρείται “μάστορας” οργανοποιός.   “Ότι έπιανε στα χέρια του ο Άκης γινόταν χρυσάφι”. Ήταν ο μόνος που τοποθέτησε σε δύο σειρές τις καρέκλες στο πάλκο και ζητούσε από τους τραγουδιστές να κάθονται στην πίσω σειρά…
Ο Άκης Πάνου μπήκε στην δισκογραφία το 1958 με το τραγούδι: «Το παιδί μου απόψε πίνει» με την Καίτη Γκρέυ. Ακολουθούν αρκετές επιτυχίες μεταξύ των οποίων το «Ξημέρωσε καλή μου» (1964) και «Καρδιά μου μην παραπονιέσαι» (1964).
Το 1967 ο δημιουργός λογοκρίνεται για τους στίχους του «Θα κλείσω τα μάτια» τραγούδι που θα κυκλοφορήσει αργότερα με διαφορετικούς στίχους.

Το 1975,όταν ο Μάνος Χατζιδάκις ήταν διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος ο Άκης Πάνου είχε στείλει επιστολή διαμαρτυρίας γιατί τα τραγούδια του δεν μεταδίδονταν από το Τρίτο Πρόγραμμα. Ο Χατζιδάκις είχε απαντήσει ότι δεν γνωρίζει ούτε αυτόν ούτε τα τραγούδια του. Χολωμένος ο Άκης Πάνου σκάρωσε έμμετρα έναν κομψό και ομοιοκατάληκτο λίβελλο,ο οποίος καταλήγει στην κοινοποίηση του “αναστήματός του”: 18 εκατοστά(ο ανδρισμός του…)και 1,70(το ύψος του).

Η επιστολή διαμαρτυρίας του Άκη στο Τρίτο Πρόγραμμα:
“ομολογώ πως τάχασα και ντράπηκα λιγάκι/παίρνοντας την απάντηση του Μάνου Χατζιδάκι/εκ τατζιδάκις/να αγνοεί τ’ασήμαντο καθ’όλα άτομό μου/ομοίως είναι φυσικό σαν άνθρωπος πολλάκις/να βρίζω τη μικρότητα και το φιλότιμό μου/όμως δεν απευθύνθηκα στο Μάνο Χατζιδάκι/αλλά εις την Διεύθυνσιν και επανειλημμένως/αν μ’αγνοεί ο μουσουργός πικραίνομαι λιγάκι/αλλά και ο διευθυντής,τι λέει το ανθρωπάκι?/υπάρχουνε τραγούδια γνωστά και ουκ ολίγα/που τά’γραψα όσες φορές με τσίμπησε η μύγα/τραγούδια που εμπήκανε στου καθενός το στόμα/και μόνο η Διεύθυνσις τα αγνοεί ακόμα/τα ράφια του αρχείου σας αν ψάξετε λιγάκι/θα βρείτε εκεί τα τραγούδια μου τα ταλαιπωρημένα/εκεί στα “ακατάλληλα” στο πίσω το ραφάκι/όχι εκεί,λίγο πιο κει,αυτά,τα αραχνιασμένα/αλλά μια και είμαι άγνωστος να συστηθώ μου μένει/ελπίζω εις δικαίωσιν όσο κι οι πεθαμένοι/γεννήθηκα μεγάλωσα και μένω στην Αθήνα/είμαι υιός του Στέφανου και της Ελευθερίας/τα παιδικά παιχνίδια μου μπουζουκομαντολίνα/επάγγελμά μου:μουσικός,μηδέν κατηγορίας/οι αριθμοί ταυτότητας και διαβατηρίου/μητρώου στρατολογικού και απολυτηρίου/νομίζω δεν χρειάζονται και δεν τους παραθέτω/στεφανοχάρτι τό’χασα και άντε γύρευέ το/οι οφθαλμοί μου γαλανοί και το ανάστημά μου 18 εκατοστά/ή ένα κι εβδομήντα.”

Το 1977 κυκλοφορεί ο προσωπικός του δίσκος «Παρών» με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά και από αυτή τη συνεργασία ξεχωρίζει «Ο Τρελλός».

Το 1985 ο Άκης Πάνου θα κάνει κάτι μοναδικό για τα παγκόσμια δεδομένα. Θα κυκλοφορήσει ένα δισκάκι 45 στροφών με τον τίτλο ΑΚΗΣ ΠΑΝΟΥ 100% ΠΡΟΒΑ και θα συμπεριλάβει σε αυτό δυο τραγούδια του, το «Πες μου Παππού» και το «Πριν, τώρα, πάντα» τα οποία ηχογράφησε και ερμήνευσε μόνος του, παίζοντας την μουσική με όργανα που κατασκεύασε ο ίδιος. (ο μεγάλος δημιουργός Μανώλης Ρασούλης έλεγε ότι πρέπει να μοιράζεται στους τουρίστες δωρεάν ως δείγμα πολιτισμού).

Αργότερα,το 1986,και ενώ έχει έρθει σε σύγκρουση με τις δισκογραφικές εταιρίες  αποφασίζει να εγκατασταθεί με την οικογένεια του στην Ξάνθη,όπου συνέχισε να γράφει τραγούδια,πολλά από τα οποία έμειναν ανέκδοτα.

Το 1989 μετά από την παρότρυνση φίλων του αποφασίζει να επιστρέψει στο πάλκο σε κοινές εμφανίσεις με το Μανώλη Ρασούλη στο κέντρο «Επειγόντως» του Βασίλη Σαλούστρου στην Κυψέλη. Έπειτα ξεκινάει εμφανίσεις σε διάφορα κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αλλά και μια σειρά συναυλιών. Σε αυτές τις εμφανίσεις ιδιαίτερη εντύπωση κάνει ο τρόπος στησίματος της ορχήστρας, χωρίς καθόλου χώρο στην πίστα και βάζοντας καθήμενους τους μουσικούς μπροστά και τους τραγουδιστές πίσω.

Το 1997 ηχογραφεί τον τελευταίο του δίσκο με τίτλο «CASINO» ο οποίος περιέχει το ομώνυμο τραγούδι και 14 επανεκτελέσεις. Κυκλοφόρησε περίπου 240 τραγούδια γράφοντας μόνος του στίχο και μουσική. Έχουν κυκλοφορήσει δυο βιβλία με στίχους του, το πρώτο το 1980 με τίτλο «Ο ΚΟΣΜΟΣ Ο ΔΙΚΟΣ ΜΟΥ» και το δεύτερο το 1990 με τίτλο «ΑΚΗΣ ΠΑΝΟΥ-ΣΤΙΧΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ» επιμελημένο από τον Γιώργο Χρονά. Επίσης κυκλοφορούν 36 τραγούδια του σε παρτιτούρες και 20 σε ταμπλατούρες από τις εκδόσεις «Φίλιππος Νάκας».

Τον Αύγουστο του 1997 ο Άκης Πάνου μετά από αψιμαχία σκοτώνει τον φίλο της κόρης του Ελευθερίας. Ο συνήγορός του κ. Αλέξανδρος Κατσαντώνης, χαρακτήρισε την πράξη του Άκη Πάνου «έγκλημα τιμής», “αν έλεγε μια λέξη, τη λέξη συγνώμη δεν θα καταδικαζόταν σε ισόβια.”
“Δεν μετανόησα διότι δεν εννόησα” δηλώνει σιβυλλικά ο Άκης Πάνου στο Κακουργοδικείο Καβάλας. Καταδικάζεται σε ισόβια χωρίς κανένα ελαφρυντικό. Το δικαστήριο είχε αγνοήσει τον κώδικά του, είχε περιφρονήσει την οργή του…
Αυτή ήταν και η εκδικητικότητα του “συστήματος”
Ο Άκης δεν είχε πρόβλημα με την ποινή. Είχε ήδη καταστραφεί. Το γνώριζε. Τον πείραξε ότι δεν αναγνωρίστηκε ως ελαφρυντικό τίποτα από όσα, σε άλλες περιπτώσεις, γίνονται αποδεκτά.
Πόσες ανακρίβειες μαζεμένες…
Ο συνήγορος πολιτικής αγωγής, Βασίλης Καπερνάρος  ζήτησε τη μέγιστη των ποινών, υποστηρίζοντας: «Απαλλάξτε την κοινωνία από τον κύριο και τα παρωχημένα τραγούδια του»…
…όσο για τον Άκη Πάνου, όχι μονάχα δεν ήταν λούμπεν, αλλά ήταν ο ορισμός του λαϊκού αριστοκράτη…»

Μαθημέ στις κακουχί – άιντε φτου κι απ΄την αρχή
τις κουβέ και πειθαρχί – αδιόρθω αναρχί
Δεν προσκυ ποτέ κανέ – λένε όχι λέω ναι
στην κρεμά έχω ανέ – με κηδέ και ζωντανέ
Τι με νοιά αν θα με φά – θα πεθά που θα πεθά
δεν τρομά ο μελλοθά – με σταυρό και Γολγοθά

Από τις φυλακές της Κομοτηνής ο Άκης θα μεταφερθεί στις φυλακές Κορυδαλλού και αμέσως μετά στο Τζάνειο νοσοκομείο όπου θα διαγνωστεί ότι πάσχει από την επάρατη νόσο. Τον χειμώνα του 1999 θα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβασή και θα αφεθεί ελεύθερος λόγω της ανήκεστου βλάβης της υγείας του.    Έφυγε από τη ζωή στις 7 Απριλίου του 2000 στο Ευγενίδειο Θεραπευτήριο αφήνοντας πίσω του βαριά κληρονομιά…